Η αμφίβολη «βαλκανική άνοιξη»

Δημοσιεύθηκε: 25/02/2019 18:56 Τελευταία Ενημέρωση: 25/02/2019 18:56 Από: Tachydromos

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ

Ο φάκελος με τον αριθμό «339» της εισαγγελίας Τιράνων για σοβαρά αδικήματα έβαλε φωτιά στη συσσωρευμένη εύφλεκτη ύλη εναντίον του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Εντι Ράμα. Στις νομίμως μαγνητοφωνημένες, στο πλαίσιο των ερευνών για διαφθορά, τηλεφωνικές συνομιλίες του δημάρχου Δυρραχίου και κορυφαίου στελέχους του κυβερνώντος κόμματος του Ράμα, Βάγγιους Ντάκο, με φυλακισμένους Αλβανούς «βαρώνους» ναρκωτικών, ακούγεται ο δήμαρχος να τους προτρέπει να διαθέσουν χρήματα για να εξαγοράσουν ψήφους στις εκλογές του 2017 υπέρ του σοσιαλιστικού κόμματος σε τέσσερις μεγάλες και κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες. Η αντιπολίτευση κατηγορούσε βεβαίως τον Ράμα ότι κέρδισε τις εκλογές του 2017 με χρήμα από το εμπόριο ναρκωτικών, που στην Αλβανία είναι ιδιαιτέρως επικερδές.

Τώρα, όμως, η διαρροή των συνομιλιών και μάλιστα στον ραδιοσταθμό «Φωνή της Αμερικής», ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Με σημαία τις «καυτές» τηλεφωνικές συνομιλίες που θεωρεί ότι επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς της ότι ο πρωθυπουργός είναι δέσμιος των ναρκεμπόρων, η αντιπολίτευση κατέβασε χιλιάδες οπαδούς της στους δρόμους των Τιράνων, αξιώνοντας την παραίτησή του και τη διενέργεια «τίμιων εκλογών». Απέσυρε ταυτόχρονα το σύνολο των βουλευτών της από το Κοινοβούλιο, όπου ναι μεν δεν κινδυνεύει με πτώση η κυβέρνηση Ράμα, δεδομένου ότι οι Σοσιαλιστές έχουν την απόλυτη πλειοψηφία, τίθεται όμως ζήτημα λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Επί του παρόντος, ο Ράμα δηλώνει ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί, κατηγορώντας την αντιπολίτευση ότι όταν κυβερνούσε κολυμπούσε στη διαφθορά. Στο πλαίσιο της επιχείρησης συμψηφισμού, επικαλείται βίντεο του 2013 όπου εμφανίζεται ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Σαλί Μπερίσα και νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας Ιλιρ Μέτα να αξιώνει μίζα 700.000 ευρώ από υπουργό για να δώσει την άδεια να προχωρήσει ένα μεγάλο έργο.

Τότε ήταν το βίντεο αυτό που είχε πυροδοτήσει αντιδράσεις από την αντιπολίτευση του Ράμα, ο οποίος κατέβασε χιλιάδες οπαδούς του στους δρόμους εναντίον της «διεφθαρμένης κυβέρνησης και του μαφιόζου Μπερίσα». Οι διαδηλωτές έβαλαν φωτιά στο Κοινοβούλιο και η αστυνομία απάντησε με πραγματικά πυρά, σκοτώνοντας τέσσερις εξ αυτών. Τώρα η ιστορία επαναλαμβάνεται, αντιστρόφως.

Ομως, οι δρόμοι και οι πλατείες δεν γεμίζουν μόνο στα Τίρανα. Στο Βελιγράδι και στην Ποντγκόριτσα του Μαυροβουνίου χιλιάδες πολίτες διαδηλώνουν κάθε εβδομάδα, ενώ και στην Πρίστινα επικρατεί αναβρασμός ενόψει επερχόμενων εξελίξεων στο Κοσοβαρικό. Εχουν κάτι κοινό όλες αυτές οι λαϊκές αντιδράσεις: την αποδοκιμασία του απολυταρχικού μοντέλου άσκησης εξουσίας που πνίγει κάθε διαφορετική φωνή και δημιουργεί συνθήκες «θερμοκηπίου» για τη διαφθορά, προς όφελος των ισχυρών, την ώρα που οι κοινωνίες γίνονται όλο και πιο φτωχές.

Ηγέτες όπως ο Εντι Ράμα στην Αλβανία, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς στη Σερβία, ο Μίλο Τζουγκάνοβιτς στο Μαυροβούνιο, ήρθαν στα πράγματα, ως η δεύτερη μετακομμουνιστική γενιά, των νεωτεριστών πολιτικών, η οποία θα οδηγούσε τα νεοπαγή κράτη σε μια νέα εποχή. Αυτό το προφίλ όμως φαίνεται ότι έχει αρχίσει να ξεθωριάζει και να αποκτά χαρακτηριστικά αυταρχισμού, διαπλοκής και διαφθοράς, απογοητεύοντας τους πολίτες που αξιώνουν την εκδίωξή τους.

Κάθε Σάββατο στο Βελιγράδι και τις Παρασκευές σε άλλες πόλεις της Σερβίας συγκεντρώνονται, εδώ και δώδεκα εβδομάδες δεκάδες χιλιάδες Σέρβοι, νέοι στην πλειονότητά τους, για να διαδηλώσουν υπέρ της παραίτησης του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

Τα «Ματωμένα Πουκάμισα»

Η λαϊκή αγανάκτηση για τον αυταρχισμό του προέδρου, ο οποίος ελέγχει τους πάντες και τα πάντα καταπατώντας βάναυσα το σύνταγμα, ξεχείλισε όταν τον περασμένο Νοέμβριο στην πόλη Κρούσεβατς ομάδες παρακρατικών του κόμματός του επιτέθηκαν και ξυλοκόπησαν με σιδερολοστούς τον γραμματέα του κόμματος Σερβική Αριστερά Μπόρκο Στεφάνοβιτς. Η εικόνα του αιμόφυρτου ηγέτη έκανε τον γύρο του κόσμου και ενστικτωδώς στο Βελιγράδι κατέβηκαν στους δρόμους χιλιάδες νέοι φωνάζοντας «κάτω ο Βούτσιτς». Ενα νέο κίνημα, τα «Ματωμένα Πουκάμισα» (από το γεμάτο αίμα πουκάμισο του Στεφάνοβιτς) γεννήθηκε και όσο περνούν οι μέρες συγκεντρώνει όλο και πιο πολύ κόσμο.

Στο μικροσκοπικό Μαυροβούνιο, η πολιτική ένταση έχει κωδικό «υπόθεση φάκελος» και έβγαλε στους δρόμους χιλιάδες πολίτες εναντίον του πανίσχυρου προέδρου Τζουγκάνοβιτς. Τι προκάλεσε την έκρηξη του κόσμου στην Ποντγκόριτσα; Ενα βίντεο που εμφανίζει τον ιδιοκτήτη της χρεοκοπημένης τράπεζας Atlas να δίνει χρήματα σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Τζουγκάνοβιτς.

Επίκειται με την έλευση της φετινής ημερολογιακής άνοιξης, μια «βαλκανική άνοιξη» ικανή να ανατρέψει το υφιστάμενο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό status στα δυτικά Βαλκάνια; Είναι νωρίς να το πει κανείς, αν και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλοί το προβλέπουν.

Υπάρχει σίγουρα συσσωρευμένη εύφλεκτη ύλη που μπορεί να προκαλέσει κοινωνικές εκρήξεις και τα υλικά που την απαρτίζουν (φτώχεια, απογοήτευση λόγω απομάκρυνσης του ευρωπαϊκού ονείρου, αυταρχισμός της εξουσίας, διαφθορά πολιτικών ηγετών, απουσία προοπτικής που οδηγεί τους ανθρώπους στο να θέλουν να φύγουν από τον τόπο τους, υποβόσκοντες εθνικισμοί) είναι άκρως επικίνδυνα. Εκείνο που επί του παρόντος λείπει είναι η καθαρή εικόνα για το ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που διαδηλώνουν και μέχρι πού μπορούν να φτάσουν οι αντιδράσεις τους.

Με μια πρώτη ματιά τα «Ματωμένα Πουκάμισα» του Βελιγραδίου απαρτίζονται από έναν (νεανικό κυρίως) «χυλό» που έχει ως «συστατικά» εθνικιστές, τιτοϊκούς, ακροδεξιούς, αριστερούς, ροκάδες, οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων κ.ά., που έδιωξαν από τις συγκεντρώσεις τους τούς ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης και αξιώνουν την παραίτηση του Βούτσιτς χωρίς να έχουν εναλλακτική πολιτική πρόταση. Τα ίδια ισχύουν και για το Μαυροβούνιο, όπου και εκεί οι διαδηλώσεις είναι «χύμα», ενώ στην Αλβανία μπορεί η κεντροδεξιά αντιπολίτευση να εμφανίζεται ότι ηγείται της εκστρατείας για το γκρέμισμα του Εντι Ράμα από την εξουσία, αλλά στην ντουλάπα της έχει και αυτή πολλούς σκελετούς και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η ευρύτερη κοινωνία θα την ακολουθήσει και κυρίως θα την εμπιστευθεί. Εντέλει, επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχει ο φορέας που θα διαχειριστεί και θα κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τις διαμαρτυρίες στις ταραγμένες «βαλκανικές πλατείες» και μερικοί, ανάμεσά τους οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ηγέτες, εκτιμούν ότι σύντομα θα ξεφουσκώσουν.

Ο διεθνής παράγοντας

Υπάρχει, ωστόσο, και ένας πολύ ισχυρός παράγοντας, ο γεωπολιτικός, που δεν είναι καθόλου αδιάφορος για τις (δυτικο)βαλκανικές κοινωνικοπολιτικές αναταράξεις. Βελιγράδι και Τίρανα, και κυρίως οι ηγέτες τους Βούτσιτς και Ράμα, προορίζονται να παίξουν ρόλο στο σχέδιο για τη διευθέτηση του ζητήματος του Κοσόβου, σε μια προσπάθεια να ελέγξουν πιθανές αντιδράσεις Σέρβων και Αλβανών. Θα είναι, λοιπόν, χρήσιμοι για Ευρωπαίους και Αμερικανούς, οι οποίοι δεν έχουν λόγο να τους αποσταθεροποιήσουν.

Στην Αλβανία φάνηκε αυτό ήδη, με τους Δυτικούς να αποδοκιμάζουν την αντιπολίτευση για τις διαδηλώσεις εναντίον του Ράμα.

Kathierini.gr

Κοινοποίηση

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ

Live Stream

Coming Soon