Γιάννης Τζώρτζης
Η πρόσφατη σύνοδος των δυτικοβαλκανικών χωρών στο Βερολίνο με τη συμμετοχή Γαλλίας , ΕΕ, φυσικά και της φιλοξενούσης Γερμανίας, δεν οδήγησε σε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αν και υπήρξαν ορισμένες προσεγγίσεις σε κάποια από τα γνωστά ζητήματα, πέραν της κατάθεσης θέσεων και προθέσεων ουδέν νεώτερον έμελλε εκεί να προκύψει. Τούτο υπήρξε γνωστό εξ αρχής και για όλα δε τα μέρη, όμως η μακροπρόθεσμη στρατηγική των μεγάλων χωρών, ιδίως της Γερμανίας, επέβαλλε την σύγκληση μιας τέτοιου είδους βαλκανικής διάσκεψης. Κατ΄αυτό κι ο ρόλος της Γαλλίας εν προκειμένω ήταν μια καταρχήν επάνοδος σε γνώριμα πεδία και θέματα.
Το κυρίως ζήτημα που οδήγησε την Γερμανίδα καγκελλάριο Άγγελα Μέρκελ στη διοργάνωση μιας δεύτερης δυτικοβαλκανικής συνάντησης στο Βερολίνο, η πρώτη έλαβε χώρα εκεί το 2014, υπήρξε η σερβο-κοσοβαρική διαφορά ως προς μια νέα συνοριακή ρύθμιση. Τούτο έχει καταστεί αναγκαίο λόγω των διαρκών συγκρούσεων μεταξύ Σέρβων και αλβανοφώνων ομάδων σε περιοχές μεικτού πληθυσμού ή σε πόλεις και συνοικίες εθνοτικά διαιρεμένες, όπως η Μητρόβιτσα κι εν μέρει η Πρίστινα. Η Γερμανία επιδιώκει βεβαίως να διατηρεί η ίδια τον έλεγχο στο χώρο των Δυτικών Βαλκανίων, φοβούμενη προφανώς διείσδυση εκεί της Ρωσίας, Κίνας ακόμη και Τουρκίας, οπότε μόνο σαν αφορμή μάλλον θα χρησίμευσε η σερβο-κοσοβαρική διένεξη.
Στο Βερολίνο εκπροσωπήθηκαν όλες οι χώρες της δυτικής πλευράς των Βαλκανίων, όχι όμως κι η Ελλάδα, η οποία υφίσταται άμεσα τις συνέπειες των εξελίξεων στον κρίσιμο αυτό χώρο. Η χώρας μας άλλωστε έχει αναλάβει ουσιαστικά ρόλο ενός οιονεί συνηγόρου και διαμεσολαβητή σχετικά με την ευρωπαϊκή πορεία των χωρών της περιοχής, οι οποίες έχουν καταθέσει αίτημα για ένταξή τους στην ΕΕ. Μολαταύτα, όπως στην πρώτη ομοίως και κατά τη δεύτερη συνάντηση, η Ελλάς υπήρξε απούσα στο Βερολίνο. Και τούτο σίγουρα ενάντια στη βούλησή της καθώς ο γνωστός «λαγός» των αμερικανικών «δικτύων» Κοσοβάρος Θάτσι, δήλωνε ιταμώς, ότι χωρίς συμμετοχή των ΗΠΑ δεν είναι δυνατή η οποιαδήποτε επίλυση εκκρεμοτήτων στα Βαλκάνια (!).
Το ελληνικό ενδιαφέρον για συμμετοχή σε μια τέτοια συνάντηση γειτονικών χωρών δεν περιορίζεται μόνο στο διαμεσολαβητικό ρόλο της χώρας καθότι τούτο ενέχει πλέον έναν άμεσο χαρακτήρα. Κάτι το οποίο καθορίζεται από τα σχεδόν καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική ομογένεια της Βορείου Ηπείρου. Η απαράδεκτη αυτή, λόγω αυθαιρεσιών των Τιράνων σε βάρος του ελληνόφωνου πληθυσμού, κατάσταση επιβάλλει προ πολλού ανάληψη ελληνικής πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση του ζητήματος μέσα σένα ευρωπαϊκό πλαίσιο. Εκείνο που θα μπορούσε να αξιώσει η χώρα μας είναι η δημουργία μιας αυτόνομης οντότητας στην περιοχή των ελληνόφωνων μειονοτικών ζωνών, η οποία θα τελεί υπό την εγγύηση της ΕΕ. Τούτο δεν προϋποθέτει αλλαγή συνόρων με την Αλβανία, ίσως δε γιαυτό να αποτελούσε σχέδιο «πιλότο» και για άλλες παρόμοιες περιπτώσεις στη Βαλκανική. Πολλώ δε μάλλον ύστερα από την εμπειρία της βίαιας απόσχισης του Κοσσυφοπεδίου από την επικράτεια της Σερβίας.
Εν όψει επερχομένων συνοριακών αλλαγών και μεταβολής υφισταμένων συνθηκών στα Δυτικά Βαλκάνια, οι εταίροι μας στην ΕΕ οφείλουν να εξετάσουν τη ρεαλιστική προοπτική δημιουργίας μιας διακρατικής και διασυνοριακής Ευρωπεριφέρειας στην ελληνόφωνη περιοχή της Βορείου Ηπείρου. Παρά τα τραύματα της 10χρονης κρίσης που σημάδεψαν τη χώρα και την κοινωνία μας, η Ελλάδα οφείλει σήμερα να σταθεί όρθια απέναντι στις προκλήσεις των καιρών, πολλώ δε μάλλον όταν ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός μικρών και μεγάλων γειτόνων της έχει υπερβεί κάθε όριο. Γιαυτό είναι αναγκαίες οι νέες στρατηγικές συμμαχίες, προ πάντων όμως η ενεργητική ελληνική παρουσία σε όλα τα μέτωπα.-
ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ, 12/05/2019, σελ. 29
