Με αγάπη για τον πονεμένο άνθρωπο
Σαν σήμερα, στις 4 Νοεμβρίου 1929, κάπου στον Πειραιά γεννήθηκε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. κ. Αναστάσιος.
Ότι και να γράψουμε σ’ αυτό το ευλογημένο ιωβηλαίο, περισσεύει. Ένας απ’ τους σπάνιους διανοούμενος της εποχής μας που δεν αρκέστηκε ποτέ σε θεωρητικές προσεγγίσεις και περιγραφές προτάσεων για τη σύγχρονη ανθρώπινη κοινωνία, τα προβλήματα και τη διέξοδο απ’ τα διλλήματα της. Συνδυάζει άψογα την θεολογική προσέγγιση των προβλημάτων με ουσιαστική πρακτική δράση για την αντιμετώπιση της. Άνθρωπος που δεν αρνήθηκε να αντιπαλέψει τις δυσκολίες εκεί που η μάχη φαίνονταν ήδη χαμένη.
Ποιμενάρχης σπάνιων χαρισμάτων, Προικισμένος με χαρίσματα του Ορθόδοξου ιεράρχη παντού όπου πέρασε άφησε τα δικά του ίχνη. Πρωτοπόρος παντού και ειδικά δάσκαλος της σύγχρονης Ορθόδοξης ιεραποστολής. Πιστός στην παράδοση της Εκκλησίας και συνεπής στην εντολή του Κυρίου, αυτό που είναι το μοτίβο της διακονίας τους για πολλές δεκαετίες τώρα: Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…
Σε ένα προχωρημένο μάλλον στάδιο της ηλικίας του, εκεί που με όσα είχε ήδη κατορθώσει στο επιστημονικό του έργο, την συγγραφή και την ιεραποστολή στην Αφρική, η λογική θα έλεγε ότι μπορούσε κάπου να αναπαυθεί ή να αρκείται σε διαλέξεις σε ακροατήρια που έτσι κι αλλιώς τον άκουγαν με προσοχή, δεν αρνήθηκε την πρόκληση. Αυτή της εκ θεμελίων ανασυγκρότησης, ανάστασης της ρημαγμένης από δεκαετιών διωγμών Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία. Τι έγινε όλα αυτά τα χρόνια είναι ένα θαύμα του Θεού, όπως το έχει ορίσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, και σ’ αυτό οτιδήποτε προστεθεί περιττεύει.
Το κίνητρο όμως ποιο είναι που κρατά τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο σε τέτοια εγρήγορση, σε τέτοιο νεανικό ζήλο, σε μια συνεχή αναζήτηση για νέους δρόμους που συνεχώς αποφέρουν και καινούργια πρωτοπόρα επιτεύγματα στη ζωή της κατ Αλβανίαν Ορθόδοξης Εκκλησίας; Εκείνο για το οποίο δεν έπαψε ποτέ να προσεύχεται και να διακηρύττει: η βαθιά πίστη στο όνομα του Κυρίου και Θεού ημών Ιησού Χριστού! Εκείνος τον γνώρισε βαθιά αλλά με μια ταπείνωση που δεν έχει όρια συνεχίζει να έχει στην προσευχή του να τον κρατάει διάκονο του θελήματος του. Ενός θελήματος που ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος έμεινε πάντα υπάκουος. Διότι μόνο ο Θεός γνωρίζει πόσες δυσκολίες αντιμετώπισε όλα αυτά τα χρόνια, τριάντα σχεδόν, που διακονεί αυτή την Εκκλησία.
Και την αγάπη του για το Χριστό, τη χαρά και τη λαχτάρα της εν Χριστώ ζωής, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος τη συνδυάζει άψογα με την ουσιαστική της διάσταση: την αγάπη για τον άνθρωπο. Που να πίστευε κανείς ότι στην καρδιά της Ευρώπης, στην Αλβανία, αυτό που οι άνθρωποι ίσως όχι από δική τους υπαιτιότητα αυτό που βασικά είχαν στερηθεί και στερούνται είναι η γνήσια, πραγματική αγάπη. Για τον άνθρωπο αυτό, τον πονεμένο, χωρίς υστεροβουλίες και δεύτερες σκέψεις, για το αν πιστεύει, τι πιστεύει και πως, ο Αναστάσιος αναλώνεται καθημερινά. Οι περιοδείες του όλα αυτά τα χρόνια στην Αλβανία, από άκρη σε άκρη, από χωριό σε χωριό, με ή χωρίς δρόμους, δεν είχαν άλλο κίνητρο και σκοπό παρά να δημιουργήσει κοινωνία ανθρώπων. Το πέτυχε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος διότι είχε αυτή τη διάθεση ανιδιοτελούς θυσίας και ανεπιτήδευτης αγάπης, γνήσιας, πληθωρικής, σχεδόν παιδικής αγνότητας.
Σήμερα όσο ποτέ προβάλει αυτό του το βασικό επίτευγμα της τριακονταετούς ποιμαντορίας του στο Ορθόδοξο πλήρωμα και όχι μόνο στην Αλβανία. Υπήρξε μαθητεία σπάνια για όλο τον Ορθόδοξο κόσμο, υπήρξε ιστορικό παράδειγμα στο οποίο σίγουρα θα αναφέρονται στο μέλλον θεολόγοι και κοινωνιολόγοι, εφόσον από σήμερα είναι σημείο αναφοράς, είναι η παρακαταθήκη που αφήνει για τον τόπο και την κοινωνία.
Μέσα στους θαλάμους με τους προσβεβλημένους από χολέρα ετοιμοθάνατους στο Μπεράτι, στους ακρωτηριασμένους από πυρομαχικά μετά την πολιτική αναστάτωση στη χώρα το 1997, στις σκηνές των προσφύγων να δίνει γάλα στα μικρά παιδιά στην ανθρωπιστική κρίση του Κοσόβου, κοπιάζοντας να πάει δρόμο και νερό στην απομονωμένη Δρόβιανη ή το Χλωμό, κυρίως όμως να τελεί το Μυστήριο των Μυστηρίων για να κοινωνήσουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου, όχι σε καθεδρικούς και πόλεις πολυάριθμες, αλλά στα βουνά της Ζαγοριάς και Σπαθίας, αυτή είναι η αγάπη για τον πονεμένο άνθρωπο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου! Αγάπη για τον πονεμένο άνθρωπο. Μοιράζοντας τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, την αγάπη, την ειρήνη, την πίστη, την ελπίδα, την κατανόηση, σήμερα οι Ορθόδοξες ενορίες, τα κέντρα παιδείας, κατήχησης, κοινωνικής μέριμνας, τα σχολεία, οι ομάδες νέων και νεανίδων. οι κατασκηνώσεις της Εκκλησίας, αποτελούν πραγματικά κοινωνιολογικά εργαστήρια. Εκεί που διαμορφώνεται μια αλλιώτικη για τα δεδομένα της Αλβανίας κι ευρύτερα μια άλλη κοινωνία. Μας διηγείτο συνεργάτης του ένα απ’ τα εκατοντάδες περιστατικά της ανθρωπιάς του και της λεπτότητας το οποίο από μόνο του εκφράζει όλο τον άνθρωπο Αναστάσιο:
«…τέλη καλοκαιριού και αρχές φθινοπώρου σε μια περιοδεία απ’ αυτές που ο Αρχιεπίσκοπος δεν είχε ορισμούς χρόνου και διαλλειμάτων. Σε ένα μικρό χωριό του κόλπου της Αυλώνας και κάτω από δέντρο ελιάς, σε μια μικρή διακοπή για ένα γεύματα εκστρατείας απ’ το πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου. Λίγα παιδιά τον πλησίασαν και εκείνος θυμήθηκε τον παλαιότερο ρόλο του, ως κατηχητής. Δημιουργήθηκε μια παρέα, απόμερα απ’ τους υπόλοιπους συνταξιδιώτες, απ’ αυτές που είναι κρίμα να τις διακόψει κανείς. Κάποια ελληνικά απ’ τα παιδιά και κάποια αλβανικά απ’ το Αρχιεπίσκοπο, κυρίως όμως με μια γνησιότητα στην επικοινωνία όπου μιλούσαν οι καρδιές. Τόσο που μια απ’ τις κοπέλες-μαθήτριες στο σύντομο κατηχητικό, που ζούσε στην Ελλάδα και σε λίγες μέρες θα έφευγε και πάλι πήρε το θάρρος και διηγήθηκε στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ότι μιλώντας στο μάθημα των Θεολογικών για την ιεραποστολή, η κυρία τους είχε αναφέρει τον Αναστάσιο για όσα είχε κάνει στην Αφρική. Εκείνη η μικρή μαθήτρια είχε σηκωθεί και είπε στην κυρία ότι αυτός είναι πλέον ο Αρχιεπίσκοπος της και μάλιστα τώρα θα γυρίσει και θα πει σε όλη την τάξη ότι είχε πάει στο χωριό της και τον είχε συναντήσει και μιλήσει μαζί του…».
Σεβασμός που τον έκανε αγαπητό σε ένα τόπο ξένο, βαθύτατο που έδωσε ακόμη και σ’ αυτό το παιδί που δεδομένων συγκυριών και στερεοτύπων δεν είχε βρει μέχρι τότε λόγο να πάρει το λόγο σε ένα ξένο επίσης περιβάλλον, αγώνας για την κατανόηση των λαών που έστω και στο πρόσωπο αυτού του μικρού κοριτσιού φαίνεται ότι έχει σε μεγάλο βαθμό πετύχει…
Σ’ αυτή την τόσο ανθρώπινη ιστορία δεν έχει τίποτε να προσθέσει κανείς: η απλότητα του μεγάλου διανοούμενο, το βάθος της Ορθόδοξης θεολογίας, η αγάπη για τον άνθρωπο, η ασκούμενη κοινωνική ένταξη, η φροντίδα για το σεβασμό της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου και αυτά όλα μαζί, στο πρόσωπο του εορτάζονταν σήμερα τα 90ς γενέθλια του: τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. κ. Αναστάσιο!
