Η Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας και οι δραστηριότητες που διοργανώνονται για να τιμηθεί ανά τον κόσμο υπό τον συντονισμό των διπλωματικών αρχών της Ελλάδας, είναι μια ευκαιρία, ειδικά στο χώρο της σημερινής Αλβανίας, να επισημάνουμε ορισμένες αλήθειες. Πρόκειται περί αυτών που λόγω της εξοικείωσης ή θεωρώντας τες αυτονόητα πράγματα, τις παραλείπουμε.
Και η αναφορά δεν είναι ότι θα προστεθεί κάτι στο μεγαλείο της Ελληνικής γλώσσας ούτε απλά από κίνητρα λανθάνουσας εθνικής υπερηφάνειας.
Υπάρχουν λόγοι ιστορικής και όχι μόνο πραγματικότητας που καθιστούν το χώρο της σημερινής Αλβανίας, το λαό και την κοινωνίας της, το πλέον κατάλληλο για να τιμηθεί η Ελληνική Γλώσσα και να γίνουν οι δέουσες τιμητικές αναφορές.
Πρώτα – πρώτα διότι στη χώρα ζει πολυπληθής γηγενή Εθνική Ελληνική Μειονότητα που έχει ως μητρική την Ελληνική. Δεν είναι μια αμελητέα κοινωνική ομάδα τόσο λόγω αριθμητικών μεγεθών αλλά και ιστορικού βάθους και κοινοτικής οργάνωσης.
Δεύτερο αλλά πολύ πιο ουσιαστικό διότι λόγω του μαζικού χαρακτήρα του ανοίγματος που η Ελλάδα και ο Ελληνικός λαός προσέφεραν στην κοινωνία της Αλβανίας τα νούμερα των ανθρώπων που για λόγους εργασίας ήρθαν σε επαφή με την Ελληνική ξεπερνά αναλογικά κάθε προηγούμενο σε ανάλογες περιπτώσεις γειτονικών λαών και χωρών. Η Ελληνική χωρίς καμιά υπερβολή είναι δεύτερη γλώσσα, σε πολύ υψηλό ποσοστό κατανόησης, χρηστικής ομιλίας και ακόμη ανάγνωσης για πολύ περισσότερο του μισού του πληθυσμού της Αλβανίας.
Ωστόσο όμως υπάρχουν και πολύ άλλοι λόγοι που καθιστούν την Ελληνική γλώσσα ένα πολύτιμο δώρο των Ελλήνων προς τους Αλβανούς. Στον εκκλησιαστικό χώρο, η Ορθόδοξη κοινότητα της Αλβανίας αποτελεί σχεδόν το 30% του πληθυσμού, η Ελληνική ήταν η βασική γλώσσα της λατρείας έως και τη δεκαετία του ’30. Δεν είναι μόνο αυτό που παγκοσμίως ισχύει: το γεγονός δλδ ότι τα κείμενα του Ευαγγελίου και της Θείας Λειτουργίας και όλων των υπολοίπων ακολουθιών της Εκκλησίας μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες απ’ την Ελληνική. Στην Αλβανία στο χώρο της Ορθόδοξης λατρείας και εκκλησιαστικού τυπικού η Ελληνική δέσποζε και κατέχει και σήμερα σημαντική θέση. Ούτε απλά οι επιγραφές και οι τοιχογραφίες είναι η απόδειξη της ιστορίας. Η ιστορία επιστρέφει σε όσους στοχάζονται το βάθος της Θεολογίας των πατέρων της Εκκλησίας και την ελληνική πνευματικότητα.
Ένας άλλος ουσιαστικός λόγο αφορά το γεγονός ότι η Ελληνική υπήρξε η γλώσσα της παιδείας και της εκπαίδευσης για όλη σχεδόν την γεωγραφία των αλβανόφωνων πληθυσμών. Η Αλβανική απέκτησε αλφάβητο γραφής της μόλις το 1908 και συγκροτήθηκε σε επίπεδο επιστημονικής ορθογραφίας και συντακτικού μόλις το 1972. Έως τότε, όσοι έπρεπε να μάθουν γράμματα, όχι μόνο γραφή κι ανάγνωση, μετείχαν των σχολείων που λειτουργούσαν σε όλο το χώρο της σημερινής Αλβανίας αλλά και στις περιοχές των Σκοπίων και του Κοσόβου, σχολεία στην ελληνική. Να ακόμη ένα δώρο που με την πίεση των εξωγενών συμφερόντων και της προπαγάνδας παραβλέπεται και δεν αποδίδεται η δέουσα ευγνωμοσύνη.
Η διανόηση των Αλβανών, σε σχετικά όχι μακρινές ιστορικές περιόδους, τότε που οι αλβανικοί πληθυσμού αποκτούσαν ρόλο και έκαναν την εμφάνιση τους αναζητώντας της χειραφέτηση και το διαφωτισμό τους, είχαν παιδεία ελληνική και έγραψαν ποίηση και λογοτεχνία στην Ελληνική.
Επί το πλείστον αναλόγως και σήμερα το φαινόμενο επαναλαμβάνεται επιτυχώς και ως συμβολή στην πρόοδο της αλβανικής κοινωνίας. Εκατοντάδες αλβανοί νέοι εκπαιδεύονται στα Ελληνικά πανεπιστήμια, στη φιλολογία και τη θεολογία, αλλά και στις επιστήμες και επιστρέφουν στην Αλβανία συμβάλλοντας στην πνευματική και πολιτιστική αφύπνιση.
Η Ελληνική γλώσσα στο χώρο της Αλβανίας και των αλβανόφωνων πληθυσμών δεν είναι ιστορία νοσταλγική. Είναι πραγματικότητα ανεξαρτήτως εάν την αναγνωρίζουν ή όχι. Είναι τόσο φυσιολογική όσμωση εξ άλλου όπως η αναπνοή στους ζωντανούς οργανισμούς: όλοι αναπνέουμε αλλά έχουμε τέτοια εξοικείωση που δεν σταθήκαμε να αναλύσουμε ποτέ πως ακριβώς συμβαίνει, δεν μετρήσαμε την ποιότητα του αέρα που εισπνέουμε, δεν εξετάσαμε την πληθώρα των βιοχημικών αντιδράσεων που συμβαίνουν σε κλάσματα δευτερολέπτου και ούτως καθεξής.
Οξυγόνο πολύτιμο η Ελληνική γλώσσα για την ανάπτυξη κι εξέλιξη της σκέψης, των διανοητικών δυνατοτήτων, της ίδιας της αλβανικής γλώσσας, την πρόοδο της νέας γενιάς ειδικά…
