Τίρανα 2 Ιουλίου 1990 – 30 χρόνια μετά

Δημοσιεύθηκε: 02/07/2020 15:16 Τελευταία Ενημέρωση: 04/07/2020 01:48 Από: Tachydromos

Αποτελεί σταθμό στην πορεία του κομουνιστικού απολυταρχικού συστήματος του Ενβέρ Χότζα που επικράτησε στην Αλβανία από Νοέμβριο 1944 και τη δρομολόγηση των εξελίξεων στην πτώση του, η 2α Ιουλίου 1990. Χιλιάδες αλβανοί πολίτες, κυρίως της πρωτεύουσας, Τίρανα, νέοι στην ηλικία κατά το πλείστον, ξεπερνώντας το φόβο της Σιγκουρίμι, εισέβαλαν ζητώντας άσυλο σε διάφορες δυτικές πρεσβείες. Αποτελεί μοναδικό τρόπο αντίδρασης της κοινωνίας χωρίς ανάλογο σε διαστάσεις σε όλο το κομουνιστικό μπλοκ της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο διάδοχος του Χότζα, Ραμίζ Αλία και όλο το κατεστημένο της κομουνιστικής νομενκλατούρας αντέδρασε κατά το γνωστό για τις δικτατορίες τρόπο, ενέδωσε εν τούτοις στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας και τους χειρισμούς του ΟΗΕ και επέτρεψε την αναχώρηση προς τις ανάλογες χώρες της Ευρώπης όσων είχαν εισβάλει στις πρεσβείες. Υπέγραψε άτυπα και το τέλος του κομουνιστικού καθεστώτος. Τα αμέσως επόμενα χρόνια συνεχίστηκε η έξοδος εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών μέσα απ’ τα βουνά για την Ελλάδα και απ’ τα λιμάνια της Αδριατικής για την Ιταλία.

Ίσως να διαφεύγει της προσοχής αλλά για άλλη μια φορά η Ελλάδα ήταν παρούσα στο αντικομουνιστικό κίνημα στην Αλβανία και η Πρεσβεία της στα Τίρανα «υποδέχτηκε» τους πρώτους αντιφρονούντες, αρκετές μέρες πριν τις 2 Ιουλίου. Αναδημοσιεύουμε σε μετάφραση σχετικά αφιέρωμα του 2016 της “Rilindja Demokratike” (Δημοκρατική Αναγέννηση, επίσημο όργανο του Δημοκρατικού Κόμματος) ακριβώς στην απόδραση απ’ την Αλβανία… στην αυλή της Πρεσβείας της Ελληνικής Δημοκρατίας. Αφηγείται ο πρωταγωνιστής Μπουγιάρ Αλίκαϊ.

«…Το πρώτο πλήγμα στις 20 Ιουνίου

Το λεωφορείο τύπου φυσαρμόνικα με πινακίδες TR 00301, που οδηγούσε ο 3-χρόνος Μπουγιάρ Αλίκαϊ, στις 20 Ιουνίου του έτους 1990 και ώρα 07:40, αφού είχε πάει το δρομολόγιο με τις γυναίκες στρατιωτικής βιοτεχνίας ρούχων, απευθύνθηκε προς την Ελληνική Πρεσβεία, σταματώντας την πορεία στον πλαϊνό τοίχο της. Επέβαινε εκτός απ’ τον Μπουγιάρ και ο Εντμόντ Βόκσι, ο οποίος μετά από απόπειρα να λιποτακτήσει στα σύνορα στην Τροπόγια, μαζί με την έγκυο γυναίκα του και το ανήλικο παιδί, είχε καταδικαστεί σε 10 χρόνια κάθειρξη. Ενώ η σύζυγος του σε καταναγκαστική εργασία.

Αφού άνοιξαν το καπάκι στην οροφή του λεωφορείου, πήδησαν τον τοίχο της μάνδρας, και έγιναν έτσι οι δύο πρώτοι κάτοικοι του απαγορευμένου έως εκείνη τη στιγμή, σύμπαντος. Στις 28 Ιουνίου στην πρεσβεία εισέβαλε και η σύζυγος του Μόντι μαζί με τα παιδιά.

Πως όμως προετοιμάστηκε το σχέδιο «εισβολής»;

«Μια μέρα πριν, εγώ είχα συναντήσει τον Λεωνίδα (υπεύθυνο ασφαλείας της Πρεσβείας) στο Ξενοδοχείο «Νταϊτί», όπου του είχα παρουσιάσει για δεύτερη φορά κατ επανάληψη τον τελικό μου στόχο. Διότι προηγούμενες μέρες τον είχα συναντήσει στις πισίνες», - διηγείται ο Μπουγιάρ. Σ’ αυτή δεύτερη συνάντηση μας, ο Λεωνίδας μου είπε ότι «για να σας παραδώσουμε, δεν σας παραδίνουμε ποτέ, αλλά η μέρα της αναχώρησης σας θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες των επόμενων εξελίξεων».

Έτσι, την επαύριον, με την άφιξη στην πρεσβεία, οι δύο νέοι πήραν επαφές με το προσωπικό και τα πάντα συντονίστηκαν εντός λίγων λεπτών. «Ωστόσο, απ’ την περιοχή της γερμανικής πρεσβείας πήδησαν δύο ακόμη άλλοι νεαροί, ο Άρντι και Μπίμι, οι οποίοι αφού πέρασαν τον τοίχο περίφραξης της γερμανικής, ρίχτηκαν πάλι προς την ελληνική»,- λέει εκείνος. «Ο Γερμανός Πρέσβης έφτασε αμέσως στην Ελληνική Πρεσβεία, λέγοντας μας ότι όποιος επιθυμεί να μείνει σ’ αυτόν, μπορεί αμέσως να έλθει, αλλά εμάς μας υποσχέθηκαν στην Ελληνική Πρεσβεία για καλύτερες συνθήκες, κατοικία και εργασία μόλις που θα φτάναμε στην Ελλάδα. Έτσι όλοι μείναμε εκεί».

Ωστόσο στην πρωτεύουσα η είδηση έκανε ιδιαίτερο θόρυβο τόσο στους απλούς ανθρώπους, ειδικά στις κυβερνητικές αρχές. Μνημονεύεται ότι, στο Εθνικό Θέατρο, ενώ κολλούσαν τις αφίσες που παρουσίαζαν την παράσταση μιας νέας κωμωδίας, μια απ’ τις πλέον γνωστές ηθοποιούς, η Εύα Αλίκαϊ, είπε με ψηλούς τόνους στους διοργανωτές: «Τραβήξτε εντελώς την αφίσα της κωμωδίας, διότι τώρα πλέον όλοι οι αλβανοί υποφέρουν την μαύρη τους τύχη και δεν μπορείτε να τους υποχρεώσετε να γελούν με το ζόρι σ’ αυτή την κατάσταση», - συνεχίζει»

Ο άνθρωπος αυτός έφτασε στην Αθήνα όπου και έζησε για πολλά χρόνια στη συνέχεια. Τώρα είναι στην Σουηδία αλλά παραμένει ευγνώμον στην Ελλάδα για όλα όσα έκανε για εκείνον και την οικογένεια του.

Κατάγεται απ’ την περιοχή, γνωστή ως Κούτσι ή Λιούμι Βλιόρες και συγκεκριμένα το χωριό Μπολένα. Συμπτωματικά σε βοσκότοπο ιδιοκτησίας της εκ μητρός γιαγιάς του υπάρχουν τάφοι (27 όπως ο ίδιος ομολογεί) των Ελλήνων Στρατιωτικών Πεσόντων στις μάχες του μετώπου κατά του φασισμού το 1940…

Κοινοποίηση

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ

Live Stream

Coming Soon