Tου πρέσβη επί τιμή Αλέξανδρου Π. Μαλλιά*
Η ιστορία σίγουρα δεν έχει τέλος. Στην βαλκανική μας γειτονιά, παρότι διδάσκεται με μεγεθυντικά παραμορφωτικούς κατά κανόνα φακούς εξακολουθεί να μην διδάσκει. Ξαναβγήκαν πρόσφατα στην επιφάνεια τα υπαρκτά άλλωστε σενάρια για νέα αλλαγή συνόρων και βίαια ανταλλαγή πληθυσμών. Τόσο με αφορμή τις μέχρι πρότινος διεργασίες μεταξύ του Κοσόβου (με στήριξη της Αλβανίας) και της Σερβίας όσο και αναφορικά με την βιωσιμότητα της σημερινής κρατικής δομής της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.
H ανταλλαγή εδαφών (land swap) και η αλλαγή συνόρων που επί τριετία συζητήθηκε μεταξύ του πρώην Πρωθυπουργού του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι ,του Προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Με την ανοικτή σημειωτέον υποστήριξη του Πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα και σημαντικών διεθνών παραγόντων (διπλωματικοί απεσταλμένοι Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και Φεντέρικα Μογκερίνι κυρίως). Σίγουρα αποτελεί ένα ιδιόμορφο και συνάμα επικίνδυνο εγχείρημα. Όπως και άλλα πειράματα , ξεκινά και αυτό, ως συνήθως, από τη δική μας βαλκανική γειτονιά. Κατά την εκτίμησή μου, είναι δυνατό και πιθανό να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για μία γενικευμένη, σύμφωνα με συγκεκριμένες εθνικές επιδιώξεις, ανατροπή του ήδη πολύ-αναθεωρημένου εδαφικού status quo. Θα επηρεάσει αρνητικά και θα αποτελέσει προηγούμενο και επικίνδυνο «πρότυπο». Στα Βαλκάνια, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή και εν τέλει στην Ευρώπη. Επίσης, ενδιαφέρον και επικίνδυνο προηγούμενο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εξακολουθεί το σχέδιο να υπάρχει πάντοτε στο τραπέζι; Η αβίαστη απάντηση είναι :υπάρχει ,ενόσω η διεθνής κοινότητα δεν το αποκλείει και η θέση αμερικανών και ευρωπαίων αξιωματούχων συνοψίζεται στην δήθεν ουδέτερη φράση «εναπόκειται στα ενδιαφερόμενα κράτη να αποφασίσουν». Για το λόγο αυτό υποστηρίζω ότι η Ελλάδα και οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχουμε κανένα λόγο ή κίνητρο να είμαστε αποστασιοποιημένοι ή να περιοριστούμε στον ρόλο του παρατηρητή. Ευτυχώς παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις. Σε αυτό αναμφίβολα βοηθά και η ενίσχυση και αναβάθμιση των σχέσεων μας με την Δημοκρατία του Κοσόβου που επιβεβαιώθηκε κατά την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Οι βαλκανικοί ερασιτεχνισμοί και η έλλειψη σταθερότητας και αποτελεσματικότητας της πολιτικής της λεγόμενης «διεθνούς κοινότητας» στην ευρύτερη περιοχή μας, σε συνδυασμό με την εκτός διεθνούς δικαίου δημιουργία από την Τουρκία πολιτικών τετελεσμένων στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή επιβάλλουν περίσκεψη.
Όπου υπάρχουν ή μπορεί να προκληθούν εντάσεις λόγω εδαφικών διεκδικήσεων, ερμηνειών και επιδίωξης αναθεώρησης συνθηκών ή αμφισβητήσεων εθνικής κυριαρχίας, θα μπορούσε να προβληθεί μελλοντικά και η προκείμενη σερβο-κοσοβαρική συνταγή. Κυρίως δε αυτές που έχουν εμφανή εδαφικό χαρακτήρα και σύγκρουσης ερμηνειών για την κυριαρχία συγκεκριμένων περιοχών (χερσαίων και νησιωτικών). Δύσκολα, υφιστάμενη Συμφωνία ή Συνθήκη που περιέχει εδαφικές διευθετήσεις ή ρήτρες θα μπορούσε εφεξής να χαρακτηριστεί ως οριστική ή μη αναθεωρήσιμη· ιδίως αυτές για τις οποίες έχει ανοίξει μονομερής συζήτηση για ερμηνεία ή αναθεώρησή τους. Ας προσέξουμε κάπως καλύτερα και αυτή την παράμετρο.
Η πρόσφατη 30ετής βαλκανική εμπειρία διδάσκει ότι η αναθεώρηση συνόρων με την πρόφαση της πολιτικής «τακτοποίησης» εκκρεμοτήτων δεν συνιστά το τέλος. Δεν αποτελεί καν την αρχή του τέλους. Σηματοδοτεί κατά κανόνα την αφετηρία μίας νέας, με άγνωστο τέλος, διαδρομής. Ανοίγει για μία φορά ακόμη το Κουτί της Πανδώρας.
Εντός και εκτός του βαλκανικού μας περίγυρου. Οι δύσκολες, αλλά προβλέψιμες, εξελίξεις και τα εδαφικά τετελεσμένα που επιχειρείται με σταθερά βήματα με την απειλή πολέμου να οικοδομηθούν από την Τουρκία στην περιοχή των ζωτικών συμφερόντων εθνικής ασφάλειας της Ελλάδος (Αιγαίο Πέλαγος και Ανατολική Μεσόγειος) μας υποχρεώνουν να διπλοζυγίζουμε τις παράπλευρες συνέπειες και επιπτώσεις των όσων ξετυλίγονται ήδη στη Βαλκανική μας γειτονιά ιδίως όταν έχεις στα ανατολικά σου σύνορα ένα επιθετικό, επεκτατικό και αναθεωρητικό γείτονα όπως είναι η Τουρκία.
*Συγγραφέα του βιβλίου «ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ-Αναθεωρητισμός» (Πρόλογος Άγγελος Συρίγος, Επίμετρο Γεώργιος Πρεβελάκης Εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ)
**Ζωγραφική / Σωτήρης Σόρογκας
https://www.eboulevard.gr/
