Αλέξανδρος Μαλλιάς*
Η κυβέρνηση της (τότε) ΠΓΔΜ είχε χρηματοδοτήσει το 1991 την εκτύπωση ενός προπαγανδιστικού χάρτη που απεικόνιζε τη «μεγάλη Μακεδονία», μέχρι τη Λάρισα. Είχε τυπωθεί στο κρατικό τυπογραφείο των Σκοπίων. Επί δεκαετίες τον έβλεπες στα περισσότερα κυβερνητικά γραφεία, σχολεία, στρατιωτικές σχολές και υπηρεσίες της Βόρειας Μακεδονίας. Τον έχω μπροστά μου. Σε συνδυασμό με άρθρα του Συντάγματος του 1991 που υπέθαλπαν τον αλυτρωτισμό, επί δεκαετίες ήταν το πειστικότερο όπλο της ελληνικής πλευράς, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, για την εχθρική προπαγάνδα της πολιτικής ηγεσίας και των ΜΜΕ της γειτονικής μας χώρας. Συνόδευε τις επιστολές των πολιτικών μας ηγετών και περιλαμβανόταν σαν πειστήριο στο ελληνικό μνημόνιο της 25ης Ιανουαρίου 1993 για την αντίκρουση της εισδοχής της γειτονικής χώρας τον ΟΗΕ. Ο χάρτης είχε καλύτερο αποτέλεσμα από τα γραπτά μας μνημόνια κ.λπ. Θυμάμαι ότι το 1992-1993 είχαμε τυπώσει 5.000 καλαίσθητα αντίτυπα για χρήση στον ΟΗΕ και στις διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών-μελών του. Αλλα τόσα τυπώσαμε 15 χρόνια αργότερα στην Ουάσιγκτον. Τον αξιοποιήσαμε πολλαπλά, ιδίως στο Κογκρέσο. Ο αντίκτυπος ήταν ορατός.
Στην ελληνοτουρκική κρίση του 1987, το υπουργείο Εξωτερικών είχε επιμεληθεί την έκδοση σε πολλές γλώσσες ενός ευσύνοπτου καλαίσθητου εντύπου με χάρτες και επεξηγήσεις που έφερε τον τίτλο «Απειλή στο Αιγαίο» (Threat in the Aegean). Επρόκειτο για την απεικόνιση των παράνομων τουρκικών διεκδικήσεων και παράλληλα των κατά Νόμο και Διεθνές Δίκαιο ελληνικών δικαιωμάτων. Τυπωμένο σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα για χρόνια αποτελούσε βασικό πειστήριο των διπλωματικών μας αποστολών για την αναθεωρητική και παράλογη τουρκική αντίληψη των πραγμάτων στο Αιγαίο.
Η δύναμη των χαρτών αναδείχθηκε πάλι από το υπουργείο Εξωτερικών με την πρόσφατη δημοσιοποίηση στην πλέον κατάλληλη στιγμή ευανάγνωστων χαρτών με τις παράνομες τουρκικές ενέργειες και διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Η προετοιμασία έγινε εδώ και καιρό. Μακάρι να τυπωθούν σε ένα έντυπο. Οι χάρτες ομιλούν τη δική τους, ξεχωριστή γλώσσα. Τη γλώσσα της εικόνας και της πειθούς. Τη χρειαζόμαστε σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Η δήθεν έλλειψη συνέχειας και βάθους χρόνου αποτελούν τα συνηθισμένα βέλη της ανέξοδης κριτικής –άδικης– που διαχρονικά δέχεται το υπουργείο Εξωτερικών από τους εκτός του χορού, κυρίως δε εκτός του κύκλου της γνώσης και της ευθύνης επικριτές του. Η εκπόνηση και η δημιουργία των πρόσφατων χαρτών απαιτεί πολύμηνη προσπάθεια και εμπλοκή πολλών υπηρεσιών. Πάνω απ’ όλα όμως συγκεκριμένο στόχο. Ο στόχος υπάρχει. Λάθος θα ήταν να αναλυθεί ότι συνδέεται με πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία. Μόνιμο και δομικό χαρακτηριστικό είναι η στρατιωτικοποιημένη και αναθεωρητική μεγαλομανία της Τουρκίας. Εκδηλώνεται καθημερινά με την απειλή κήρυξης πολέμου στην Ελλάδα και την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας. Θα υπάρχει και αύριο.
Εξοργίζει ο χάρτης Γκρίζων Λύκων – Μπαχτσελί. Εντούτοις αποτελεί τη χονδροκομμένη συνέχεια και προέκταση της επίσημης τουρκικής πολιτικής που εδράζεται στον χάρτη της λεγόμενης «Γαλάζιας Πατρίδας». Ουδεμία περί αυτής διαφωνία στην Αγκυρα. Πιστεύει κανείς ότι ο χάρτης Μπαχτσελί είναι το τέλος του τουρκικού παραλογισμού;
Στην προς φίλους και συμμάχους επιχειρημα- τολογία μας ας ταυτίζουμε πλέον δόγματα και χάρτες Γκρίζων Λύκων, Μπαχτσελί και «Γαλάζιας Πατρίδας» με το περί «ζωτικού χώρου» δόγμα.
Η επί χάρτου αποτύπωση των χρωμάτων και αποχρώσεων των τουρκικών αμφισβητήσεων-διεκδικήσεων στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο όπως προβάλλεται στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας καταδεικνύει ότι το δόγμα της Τουρκίας με διαφορετικό όνομα δεν διαφέρει ουσιαστικά του Lebensraum. Ας κάνει τον κόπο η Τουρκία να εξηγήσει πού διαφέρουν.
Ορισμένες αντιδράσεις τρίτων θυμίζουν τις αυταπάτες του Νέβιλ Τσάμπερλεν. Οταν λέγουν ότι δεν αμφισβητείται η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Ελλάδος, προσθέτοντας ότι ο αμφισβητίας και ο αμφισβητούμενος πρέπει να καθίσουν να τα βρουν μεταξύ τους. Τι να βρουν ακριβώς; Στην προς φίλους και συμμάχους επιχειρηματολογία μας ας ταυτίζουμε πλέον δόγματα και χάρτες Γκρίζων Λύκων, Μπαχτσελί και «Γαλάζιας Πατρίδας» με το περί «ζωτικού χώρου» δόγμα.
Πέραν των στατιστικών των προκλήσεων, παραβιάσεων εθνικού χώρου κ.λπ., οι τουρκικοί χάρτες τη στιγμή αυτή είναι ένα ισχυρό και πειστικό όπλο της δημόσιας και πίσω από κλειστές πόρτες διπλωματίας μας. Το αξιοποιούμε.
Ο κ. Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς είναι πρέσβης ε.τ.*
kathimerini.gr
