Γράφει η Νεφέλη Λυγερού –
Η προγραμματισμένη συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών μετά το Πάσχα θεωρείται πως οδηγεί τη διαπραγμάτευση για το όνομα στην τελική ευθεία της. Εν όψει αυτού, ο Νίκος Κοτζιάς ανοίγει από σήμερα Δευτέρα κύκλο επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς με σκοπό να χτίσει ένα εσωτερικό πλαίσιο συνεννόησης πάνω σε ένα σχέδιο συμφωνίας με τα Σκόπια το οποίο, ωστόσο, ακόμα είναι στον αέρα.
Μετά την τριμερή συνάντηση στη Βιέννη, πάντως, οι πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας συρρικνώνονται. Τίποτα, ωστόσο, δεν μπορεί να προεξοφληθεί δεδομένου ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη αναμένεται να κλιμακώσουν τις πιέσεις τους για την επίτευξη συμφωνίας, ενώ παρεμβάσεις στο παρασκήνιο κάνει και η Μόσχα.
Οι επαφές του Νίκου Κοτζιά στο εσωτερικό αρχίζουν με τον Δημήτρη Κουτσούμπα του ΚΚΕ και με τον Σταύρο Θεοδωράκη, την Τρίτη συνεχίζονται με την Φώφη Γεννηματά και τον Βασίλη Λεβέντη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αρνήθηκε να συναντήσει τον υπουργό Εξωτερικών και στη θέση του θα τον συναντήσει ο αρμόδιος τομεάρχης της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος.
Αν και δεν έχουμε ακόμα εισέλθει στην τελική ευθεία, τα περιθώρια ελιγμών των δύο πλευρών περιορίζονται. Σύντομα θα φτάσει η στιγμή που θα ισχύσει το αμερικανικό ρητό make it or break it (ή το φτιάχνεις ή το σπας). Η Αθήνα περιμένει να δει αν τα Σκόπια θα κάνουν το βήμα πίσω όσον αφορά την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας, ή αν θα συνεχίσουν να αρνούνται, διακινδυνεύοντας να μείνουν για μία φορά εκτός ΝΑΤΟ.
Δούναι και λαβείν
Η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές πως ουσιαστικά έχει προσφέρει ό,τι είχε να προσφέρει σ’ αυτό το διπλωματικό δούναι και λαβείν. Έκανε πίσω στην απαίτηση το νέο όνομα να είναι μία λέξη, στα σλαβικά και αμετάφραστο, ζητώντας ως αντάλλαγμα την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας. Το αντάλλαγμα δεν της δόθηκε, με αποτέλεσμα να έχει προκύψει αδιέξοδο.
Η κυβέρνηση γνωρίζει πως η κυβέρνηση Ζάεφ δεν διαθέτει την αναγκαία διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να αναθεωρήσει το Σύνταγμα. Γνωρίζει, ωστόσο, ότι εάν το ήθελε υπάρχουν τρόποι για να συγκεντρωθεί αυτή η πλειοψηφία. Το εμπόδιο είναι ότι δεν θέλει να αλλάξει τη συνταγματική ονομασία. Θα δεχόταν άνετα την αναθεώρηση του Συντάγματος, εάν αυτή περιοριζόταν στην απάλειψη ορισμένων αναφορών που θεωρούνται αλυτρωτικές.
Εξάλλου, στην εσωτερική πολιτική σκηνή στην ΠΓΔΜ κυριαρχεί η ένταση, λόγω της αναζωπύρωσης των παθών μεταξύ Σλάβων και Αλβανών. Την ένταση πυροδότησε η άρνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Γκεόργκι Ιβανόφ, ο οποίος είχε αρνηθεί να υπογράψει το νόμο για την καθιέρωση της αλβανικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας.
Η Δύση συγκρατεί τους Αλβανούς, αλλά δεν υπάρχει εγγύηση πως δεν θα προκύψουν έκτροπα.Δεδηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης Τσίπρα είναι να κλείσει τα μέτωπα στα Βαλκάνια (ελληνοαλβανικές σχέσεις και το ζήτημα του ονόματος), προκειμένου να διαθέσει το «διπλωματικό κεφάλαιό» της στο μείζον πρόβλημα, στην αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας. Από την άλλη πλευρά, το Μέγαρο Μαξίμου δεν είναι διατεθειμένο να πληρώσει υψηλό πολιτικό κόστος και κυρίως να θέσει σε κίνδυνο την ευστάθεια της κυβέρνησης στο βωμό της επίτευξης συμφωνίας με τα Σκόπια.
Παιχνίδι επίρριψης ευθυνών
Εάν δεν γίνει δεκτός ο όρος για αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας, η ΠΓΔΜ θα μείνει εκτός ΝΑΤΟ και το πρόβλημα θα μπει στο ράφι και θα κληρονομηθεί από την επόμενη ελληνική κυβέρνηση. Γι’ αυτό και στην Αθήνα προβαίνουν ήδη σε διπλωματικές κινήσεις, προκειμένου το ενδεχόμενο ναυάγιο να μη χρεωθεί στην ελληνική πλευρά.
Είναι αξιοσημείωτο πως η κυβέρνηση Ζάεφ δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από τη Δύση να απευθυνθεί ανοιχτά στην κοινή γνώμη της χώρας του, θίγοντας ζητήματα ταμπού που έως τώρα απέφευγε να θίξει. Σε μία προσπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα, δυτικοί κύκλοι πιέζουν για συνάντηση των δύο πρωθυπουργών. Τέτοια συνάντηση θα γινόταν εάν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών έφθαναν σε ακτίνα συμφωνίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ωστόσο, δυτικοί παράγοντες συζητούν το ενδεχόμενο να μεθοδευθεί μία συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ και χωρίς να έχει σπάσει το σημερινό αδιέξοδο. Έχουν λόγους να πιστεύουν πως κυρίως ο Ζάεφ μπορεί να υπερβεί τις κόκκινες γραμμές που έχει χαράξει ο Ντιμιτρόφ.
Στο εσωτερικό ακροατήριο
Αξιοσημείωτη είναι και η προσπάθεια του Νίκολα Ντιμιτρόφ να μιλήσει στο διχασμένο εσωτερικό ακροατήριο, επιτιθέμενος στην πολιτική του Γκρούεφσκι. Υποστήριξε ότι η υπόθεση της ταυτότητας (εθνότητα και γλώσσα) περιπλέχθηκαν από την πολιτική «εξαρχαϊσμού» που είχε επιβάλει η προηγούμενη κυβέρνηση. Με λίγα λόγια πήρε αποστάσεις από την προσπάθεια σφετερισμού της αρχαίας μακεδονικής κληρονομιάς, προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του διεθνώς και κατ’ επέκταση στις τωρινές διαπραγματεύσεις. Στο πλαίσιο αυτό αναγνώρισε ότι η γλώσσα τους είναι σλαβική.
Ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, πάντως, έδειξε ότι έχει χιούμορ. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρά το πρωταπριλιάτικο tweet του. Σ’ αυτό γράφει: «Ως υποψήφια χώρα κουρασμένη από την αναμονή μέχρι να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις και εμπνευσμένη από το Brexit και αλληλέγγυα με τη Μεγάλη Βρετανία, η “Δημοκρατία της Μακεδονίας” αποφάσισε να αποσύρει την αίτηση για ένταξη στην ΕΕ και να αποχαιρετήσει τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες». Στο τέλος του κειμένου πάντως σημειώνει ότι πρόκειται για πρωταπριλιάτικο ψέμα.
Σε μία παράλληλη προσπάθεια να κερδίσει συμπάθειες στη Δύση, η κυβέρνηση Ζάεφ απέλασε έναν Ρώσο διπλωμάτη αφενός ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τη Βρετανία, αφετέρου επειδή είχε επιδοθεί σε ανάρμοστες για διπλωμάτη δραστηριότητες. Ουσιαστικά, κατηγορήθηκε προσπάθεια δημιουργίας κατασκοπευτικού δικτύου. Η απέλαση έχει προκαλέσει την οργή της Ρωσίας, αλλά και την αντίδραση του προέδρου Γκεόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος έκανε λόγο για βιαστική απόφαση που ενδέχεται να βλάψει τη χώρα.
Slpress.gr
