Υπό εντελώς αλλιώτικες, έκτακτες καταστάσεις όπως είναι όντως, ο Ελληνισμός φέτος, αν όχι γιορτάζει, τουλάχιστον μνημονεύει την κορυφαία στιγμή αναγέννησης του και απελευθέρωσης μετά το μακρύ σκοτάδι της Οθωμανικής κατοχής.
Με μια ευχή στα χείλη, ειδικά οι έλληνες εκτός Ελλάδας, ο Οικουμενικός Ελληνισμός:
Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Ελευθερία!
Και μια προσευχή κρυφή μέσα στην καρδιά του ο καθένας: Η Παναγία που τον Ευαγγελισμό της σήμερα γιορτάζουμε οι απανταχού Έλληνες να συνεχίζει να σκέπη την Πατρίδα, το Ελληνικό Έθνος και να ευλογεί κόπους και θυσίες τους!
Οι φετινές συνθήκες υπό το βαρύ πέπλο του πανικού απ’ την πανδημία και η μοναξιά που έχει προκαλέσει αναβάλλοντας το δικαιολογημένο πανηγύρι των Ελλήνων για τη μέρα αυτή, βοηθάει εν τούτοις να καταλάβουμε και κατανοήσουμε καλύτερα ορισμένα πράγματα. Πρώτα – πρώτα βοηθάει να καταλάβουμε οι σύγχρονες Έλληνες ότι παρά τις ωραιοποιήσεις της ιστορίας στην πορεία μέσα από τέτοιο φόβο, τέτοιες ανασφάλειες, δισταγμούς και αναβλητικότητες ξεκίνησε η Επανάσταση τότε, το 1821. Κανείς, ούτε το καλύτερο παλικάρι, ούτε ο πιο φωτισμένης απ’ του Φιλικούς, μπορούσε να ελπίζει στην προοπτική του ξεσηκωμού. Κι όμως τόλμησαν!
Διότι πίστευαν βαθιά στο Θεό και την Παναγία που πλήρωσε το έλλειμμα θάρρους, και ανδρείας στις ψυχές τους και διότι η φλόγα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας κάλυψαν το υστέρημα και άντρες και όπλα απ’ τον Οθωμανό κατακτητή. Δεν υπάρχει φόβος, δυσκολία, εχθρός ορατός ή αόρατος που να μην υπερνικάτε όταν οι στόχοι είναι υψηλοί, όταν πάνω απ’ το ιδιωτικό συμφέρον μπαίνει το κοινό και η ανιδιοτελής θυσία γίνεται παράδειγμα! Όπως τότε και τώρα δεν έλειπε η καχυποψία μεταξύ των ανθρώπων. Την καλλιεργούσε εξ άλλου εντέχνως ο κατακτητής αλλά και η συνθήκες απομόνωσης το ενίσχυαν. Κάπως έτσι όπως σήμερα.
Για μας επίσης τους Έλληνες, της Βόρειας Ηπείρου, οι ιδιότυπες αυτές συνθήκες προσφέρουν επίσης μια ευκαιρία καλύτερης κατανόησης. Φέτος δεν μπορέσαμε να κάνουμε τις λιτές αλλά απ’ την ψυχή μας γιορτές για την Επανάσταση αλλά και για την Παναγία μας. Δεν μπορέσαμε να πάμε στην Εκκλησία και να ψάλουμε το «Τη Υπερμάχω…». Κάπως έτσι ήταν και τα μαύρα χρόνια του αθεϊστικού διωγμού, για αυτό και όταν επανέλθουμε στην πρότερη κατάσταση ας είναι πιο θερμή η προσευχή μας, να μην επιτρέψει η Παναγία ποτέ πάλι!
Και άλλοι μας κατανοούν καλύτερα. Διότι για το κομμάτι αυτό του Ελληνισμού, παρόλο που έδωσε όσο μπόρεσε στην Επανάσταση των Ελλήνων, εκείνη δεν μπόρεσε να του δώσει στην όψιμη έστω ολοκλήρωση της, ότι ανέμενε. Έμεινε εδώ να μαρτυρά μαχόμενος με το Ισλάμ, το οποίο είναι τόσο βαρύ, όσο ήταν τότε το 1821, όσο βαρύς είναι ο τρόμος του κορονοϊού.
Όπως τότε λοιπόν, αυτή, η 25η Μαρτίου κι ο Ευαγγελισμός 2020! Με τόσες διευκολύνσεις να καταλάβουμε πόσο δύσκολο είναι να στερείται κανείς αυτά τα ουσιώδη της συλλογικής συνείδησης αλλά και των ατομικών ελευθεριών. Αυτά στερούνταν οι Έλληνες απ’ το Τουρκικό Ισλάμ και γι αυτό βρήκαν τις δυνάμεις να το αποτινάξουν! Και το δίκαιο ο Θεός το ευλογεί:
¨ποιείν δίκαια και αληθεύειν αρεστά παρά Θεώ μάλλον ή θυσιών αίμα» (Παρ. 21:3), ένας αγαπημένος στίχος που τελευταία ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος μας μαθαίνει…
