Τα προβλήματα προμήθειας με πόσιμος νερό που έρχονται έντονα στην επιφάνεια τέτοια περίοδο, με σημείο αναφοράς ειδικά κοινότητες μεγάλες όπως το Φοινίκι ή το Γιωργουτσάτες, έχουν μερικές παραμέτρους. Αναφέραμε ενδεικτικά τις δύο αυτές κοινότητες όχι απλά λόγω αρημητικού μεγέθους, κομβικού σημείου στη ζωή συνολικά των κοινοτήτων της ΕΕΜ στους δύο Δήμους με ιστορική παρουσία της, αλλά και για το γεγονός ότι και στις δύο περιπτώσεις οι δαπάνες που έχουν γίνει στο παρελθόν υπήρξαν σημαντικές. Εν τούτοις όμως χωρίς να έχουν πετύχει στο στόχο τους και να προκαλούν τεράστιες δυσκολίες ακόμη και σε χρονιά όπως η φετινή που λόγω της Πανδημίας του Covid-19, ο αριθμός των κατοίκων παραμένει περιορισμένος καθώς περιορισμένος είναι και ο αριθμός των όσων ζουν στην Ελλάδα και συνηθίζουν τέτοια περίοδο να επισκέπτονται τις πατρογονικέ τους εστίες.
Αμφότερες οι περιπτώσεις φέρνουν στην επιφάνεια το γεγονός ότι κατά την υλοποίηση των έργων υδροδότησης τους δεν υπήρξε μόνο κακή διαχείριση του έργου όπως συνήθως υποψιαζόμαστε. Πέραν τούτου που δυστυχώς συμβαίνει με όποια δημόσια επένδυση, αποδεικνύεται κακός σχεδιασμός των έργων.
Τούτο θέλει ιδιαίτερη υπογράμμιση δεδομένου ότι το πάθημα δεν έγινε μάθημα. Οι δημοτικές αρχές αντιπαραβάλουν συνέχεια έργων στον τομέα των υδραγωγείων.
Συγκεκριμένα στη Δερόπολη μίλησαν προ καιρού για επένδυση εκατομμυρίων Ευρώ για κεντρικό υδραγωγείο πολλών κοινοτήτων στο μέσο και κάτω τομέα του Δήμου.
Στο Φοινίκι μάλιστα προχωρούν υδραγωγείο απ’ τις πηγές του Μέρκο για 15 κοινότητες σύμφωνα με δηλώσεις της εκεί δημοτικής αρχής.
Οι αμφιβολίες για την τελειότητα του σχεδιασμού δεν είναι από κίνητρα απλής κριτικής κι επιφυλάξεων. Στηρίζονται στην προηγούμενη εμπειρία που αναφέραμε αλλά και την πλήρη ανεπάρκεια των γραφείων στα Τίρανα όπου έχουν εκπονηθεί οι μελέτες. Προς τούτο όλοι είναι γνώστες και συνειδητοί, ακόμη και οι δήμαρχοι που βρίσκονται στη θέση του αντισυμβαλλόμενου μαζί τους. Πόσο μάλλον επιφυλακτικός θα πρέπει να είναι κανείς με την αρτιότητα στην εκτέλεση του έργου και την επίβλεψη. Μακάρι να διαψευστούμε στην πορεία.
Οι δαπάνες αυτές της πολιτείας στον τομέα των υδραγωγείων δεν συνεπάγεται βέβαια κάποια ιδιαίτερη γενναιόδωρα της κεντρικής κυβέρνησης προς την ΕΕΜ, όπως από κομματική σκοπιμότητα, προσπαθούν οι δημοτικές αρχές να τα προβάλουν.
Στην ουσία πρόκειται για τις αποκαλούμενες στην γλώσσα της οικονομίας, αποδοτικές επενδύσεις. Με την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών προμήθειας με πόσιμο νερό και στους δήμους της υπαίθρου σε ξεχωριστές επιχειρήσεις, προφανώς το νερό μετατρέπεται σε προϊόν που εύκολα εμπορεύεται. Ως εκ τούτου δαπάνες που χρεώνεται ο Δήμος και οι εν λόγω επιχειρήσεις δύναται εύκολα αποσβεστούν και ξεχρεωθούν μελλοντικά ελέγχοντας και αναθεωρώντας προς τα πάνω την τιμή του αγαθού. Δεν είναι υπερβολή αλλά αφορά στις πρακτικές της Διεθνούς Τράπεζας που εν προκειμένω χρηματοδοτεί ανά την Αλβανία τις επενδύσεις αυτές.
Τα υδραγωγεία κατά συνέπεια αποτελούν αποδοτική επένδυση με εγγύηση την ίδια την παροχή της υπηρεσίας. Εκεί που όντως θα φαίνονταν η καλή πρόθεση των κυβερνήσεων στα Τίρανα θα αφορούσε τη χρηματοδότηση και ένταξη στον προϋπολογισμό έργων οδοποιίας στην ύπαιθρο. Και στις δύο περιπτώσεις των δήμων που αναφέραμε άξονες όπως αυτοί για το Πωγώνι, τις Λεσινίτσες, το Θεολόγο, το Σμίνετσι κ.α. θα ήταν όντως απόδειξη ότι δαπανώνται δημόσια κονδύλια χωρίς την σιγουριά της επανείσπραξης.
Και επί το πλείστον η έλλειψη πόσιμο νερού εν μέσω καλοκαιριού και κατ εξακολούθηση σε διάφορα ιστορικά χωριά των περιοχών μας αποδεικνύει και το σφάλμα που συντελέστηκε με την συγχώνευση των κοινοτικών υδραγωγείων στις προαναφερόμενες ανώνυμες εταιρείες ύδρευσης. Δεν αποτελεί μόνο ιστορική και οικονομική αδικία καθότι αυτά τα υδραγωγεία είχαν εκτιθεί διαχρονικά με τις προσπάθειες και τα χρήματα άλλων. Σ’ αυτή την περίπτωση για να είναι πιο παραστατικό το παράδειγμα μοιάζει με την πολύ οικεία για τους κατοίκους τους ιστορία της δια της βίας κολεκτιβοποίησης γαιών και άλλων μέσων στους κομουνιστικούς συνεταιρισμούς.
Εκτός απ’ αυτό εξαφανίζει τις εναλλακτικές και άλλο τόσο την συμμετοχή των κατοίκων και τις πρωτοβουλίες της κοινότητας σε περιπτώσεις βλαβών κ.α. εκτάκτων καταστάσεων σε «κεντρικά σχεδιασμένα μεγαλόπνοα έργα ύδρευσης». Πλην όμως σχεδιασμένα σαν παλάτια στην άμμο…
