Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε στο αναγνωστικό κοινό το συγκινητικό κείμενο του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. κ. Αναστασίου που δημοσιεύθηκε στο χθεσινό φύλο της εφημερίδας «Τα Νέα».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος θυμήθηκε τις ημέρες εκείνες της 28η Οκτωβρίου 1940, παιδί τότε των 11 ετών, στην Αθήνα αλλά ταυτόχρονα αναφέρει ενέργειες που έγιναν στη συνέχεια για την τιμή της Μνήμης των Πεσόντων στο Μέτωπο εκείνο κατά του φασισμού.
Το κείμενο ενώ μιλάει για τον Πόλεμο στην ουσία είναι έκκληση για την Ειρήνη εξ ου και καταλήγει με το Σταυρό εκείνο – σύμβολο, στο Μοναστήρι στα Στενά της Κλεισούρας που σηματοδοτεί την ανάσταση και την ειρήνη!
Η αναφορά σ’ αυτές τις ενέργειες που έγιναν όταν στην Αλβανία έπεσε το καθεστώς της απομόνωσης, είναι που καθιστά ξεχωριστό το κείμενο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου.
Άνθρωπος της δράσης εκείνος δεν παρέμεινε στις αναμνήσεις, στο ρομαντισμό της ηρωικής αντίστασης του Ελληνικού έθνους. Ούτε ακόμη σ’ αυτά τα αυστηρώς αρχιερατικά του καθήκοντα για την τέλεση επιμνημόσυνων δεήσεων για την ανάπαυση των Ηρώων που έμειναν ξεχασμένοι επί τόσες δεκαετίες.
Προέβη σε πρωτοβουλίες που ενώ ενείχαν τόσες πιθανότητες παρεξηγήσεων εν τούτοις ήταν επιβεβλημένες ώστε να τιμηθούν οι άνθρωποι αυτοί που θυσιάστηκαν για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια των λαών της Ευρώπης. Ταυτόχρονα πρόκειται για ενέργειες που ανακουφίζουν τον πόνο όσων έχασαν τους δικούς τους στο κάλεσμα της Πατρίδας…
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος στην ουσία δεν εξόφλησε δικό του χρέος, ως παιδί της γενιάς του Πολέμου. Συνέβαλε συντονίζοντας παράγοντες ενδιαφερόμενους, εξασφάλισε τους απαραίτητους πόρους και κυρίως προκάλεσε το ενδιαφέρον φορέων και ανθρώπων ώστε να συγκροτηθούν αξιοπρεπή κοιμητήρια για τους Πεσόντες του Έπους του ’40.
Μπορεί πλέον εκείνος αλλά και το πανελλήνιο να σταθεί με αξιοπρέπεια απέναντι στην ιστορία. Μια εθνική υποχρέωση τώρα πλέον έχει βρει το δρόμο να υλοποιηθεί.
Ακόμη δύο Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας, παιδιά κι αυτοί της εποχής εκείνης, της γενιάς του Πολέμου αξιώθηκαν ώστε να ζήσουν την συγκίνηση στα μέρη τούτα των ηρωικών μαχών. Αξιώθηκα κυρίως ώστε υπηρετώντας το ύψιστο της Ελληνικής Δημοκρατίας αξίωμα να συμβάλουν κι αυτοί στο να προχωρήσει αυτή η εκπλήρωση του χρέους και της οφειλόμενης τιμής στους Ήρωες.
Ο λόγος για τον μακαρίτη πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωστή Στεφανόπουλο και για τον πρώην Πρόεδρο κ. Κάρολο Παπούλια. Ο πρώτος δύο φορές στα πλαίσια επίσημης επίσκεψης στην Αλβανία επισκέφθηκε το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου όπου και το Στρατιωτικό Κοιμητήριο καθώς και το άλλο στους Βουλιαράτες. Την πρώτη μάλιστα οι εργασίες στην Κλεισούρα συνεχίζονταν.
Τελέστηκαν προφανώς οι τελετές Μνημόνευσης και κατάθεση στεφάνου.
Ο δεύτερος ενώ είχε ασχοληθεί με το θέμα και μάλιστα με θετικά αποτελέσματα ήδη απ’ την εποχή που στην Αλβανία επικρατούσε ο κομουνισμός, ως Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών τότε, αξιώθηκε να δει σε καλή πορεία την όλη υπόθεση. Κι εκείνος μέσα σε πολύ δυσμενείς καιρικές συνθήκες ολοκληρώνοντας την επίσημη επίσκεψη του στην Αλβανία και συνοδευόμενος απ’ τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο πέρασε και στα δύο Κοιμητήρια αποτείνοντας τιμή.
Είναι γνωστές οι δυσκολίες μέσα απ’ τις οποίες πέρασε και ίσως υλοποιείται βήμα – βήμα η διαδικασία για την εξεύρεση των Πεσόντων Ελλήνων Στρατιωτικών. Προκαταλήψεις και στερεότυπα ακόμη επηρεάζουν στάσεις και συμπεριφορές στο τύπο ή και σε κρατικά κλιμάκια. Εκείνο όμως που στο τέλος θα μείνει είναι ότι η ιστορία αυτή, οι πεσόντες με την μαρτυρία τους, όσο και να φαίνεται αντιφατικό, αποτελεί παράγοντα παραπέρα ενίσχυσης των σχέσεων μεταξύ των δύο λαών!
