Το αξίωμα της συσχέτισης του βαθμού διαφθοράς και κατάχρησης του δημοσίου αγαθού με την φτώχεια και την κοινωνική εξαθλίωση επιβεβαιώνουν με την περίπτωση της Αλβανίας, δύο πρόσφατες εκθέσεις διεθνών οργανισμών κύρους.
Συγκεκριμένα χθες η Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τα επίσημα στοιχεία για το Εθνικό Ακαθάριστο Προϊόν κατατάσσει την Αλβανία τελευταία και με πολύ μεγάλη απόκλιση στις οικονομίες της Ευρώπης σε υστέρηση απ’ τον μέσο όρο της Ένωσης. Πρόκειται για υποψήφια προς ένταξη χώρα εξ ου και συγκαταλέγεται μεταξύ των 37 οικονομιών που λαμβάνει υπόψη η μελέτη. Το ΑΕΠ της Αλβανίας υστερεί 67% του μέσου όρου ΑΕΠ της ΕΕ. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα στην αναλογία ΑΕΠ ανά κεφαλή.
Η Παγκόσμια Τράπεζα με πρόσφατη έκθεση της που εστίαζε στην φτώχεια και τις συνέπειες της πανδημίας στην επιδείνωση της κοινωνικής εξαθλίωσης είχε βρει ότι 42% του πληθυσμού της Αλβανίας ζει με μόλις 5.5 Δολάρια ανά κεφαλή ημερησίως!
Τη ρίζα όμως της εικόνας αυτής τριτοκοσμικής οικονομίας και κοινωνία εντοπίζει η μεγαλύτερη διεθνώς οργάνωση ανάλυσης των φαινομένων διαφθοράς στις κρατικές πρακτικές, International Transparency. Η ετήσια Έκθεση της δόθηκε στη δημοσιότητα χθες. Για την Αλβανία το περιεχόμενο δεν είναι απλά ανησυχητικό. Στην ουσία είναι στο κόκκινο εφόσον σχεδόν ανοιχτά καταγγέλλει ότι το κράτος έχει παραδοθεί στα ιδιωτικά συμφέροντα πέριξ της κυβέρνησης που λυμαίνονται τον δημόσιο πλούτο.
Η Έκθεση της Οργάνωσης διαπιστώνει ότι στην Αλβανία με ευθύνη της Κυβέρνηση εγκρίνονται κατά συρροή νόμοι ή κυβερνητικές αποφάσεις που αποκλειστικό σκοπό έχουν την κατά παραγγελία χρήση του δημοσίου χρήματος και των αγαθών διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ατιμωρησία. Το δικαστικό σύστημα συνεχίζει να είναι υπό τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας και υπό τη «θωράκιση» των «κατά παραγγελία νόμων» αδυνατεί να προχωρήσει υποθέσεις που αφορούν σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της εξουσίας και του κράτους.
Η Έκθεση αποτελεί την καλύτερη ακτινογραφία της επικρατούσας κατάστασης στη χώρα και είναι κατηγορητήριο χωρίς ελαφρυντικά για την Σοσιαλιστική Κυβέρνηση του Έντι Ράμα. Πρόκειται για ντοκουμέντο που φέρνει στο φως όλες τις σκοτεινές πτυχές και τις διαδρομές που ακολουθεί η διαφθορά καθώς και την αδιάρρικτη σχέση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ παράνομων συμφερόντων και κυβερνητικής μηχανής. Πρόκειται για διάγνωση που ξεπερνά πολύ τις υποψίες που εγείρουν οι κατά καιρούς καταγγελίες της αντιπολίτευσης και ακόμη πιο τεκμηριωμένη από οποιεσδήποτε προσπάθειες ερευνών των εγχώριων μέσων ενημέρωσης.
Ορισμένα σημεία απ’ το περιεχόμενο της Έκθεσης για την Αλβανία της International Transparency δημοσιεύουμε ακολούθως σε μετάφραση, ακριβώς διότι βοηθούν να κατανοηθεί πως η χώρα έφτασε στο σημείο που βρίσκεται με την κοινωνία να αντιδρά με τον πλέον αντενδεικνυόμενο τρόπο αυτό της απομάκρυνσης απ’ τον τόπο.
Κορυφαίο εύρημα της Έκθεσης βέβαια η διαπίστωση ότι η Κυβέρνηση του Έντι Ράμα έχει σαμποτάρει συστηματικά την προσπάθεια των θεσμών της ΕΕ να θεσμοθετήσουν κανόνες έντιμου οικονομικού παιχνιδιού στη χώρα και τον περιορισμό των προκηρύξεων - φωτογραφία για δημόσιες συμβάσεις.
“… Οι πολιτικοί και οι περί αυτών πελάτες ελέγχουν όλα τα εθνικά αποθέματα για τα δικά τους διεφθαρμένα συμφέροντα ενώ αποφεύγουν τις νομικές συνέπειες…» «…Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου άτομα ή ισχυρές ομάδες συμφερόντων χρησιμοποιούν την διαφθορά για να καταρτίζουν οικονομικές πολιτικές και εγκεκριμένη νομοθεσία απ’ την κυβέρνηση και τη βουλή εξυπηρετώντας τα ιδιωτικά τους συμφέροντα. Αποτελεί τούτο τρόπο ώστε να καταρτεί δυνατή η παραμονή στην εξουσία των διεφθαρμένων, να πλουτίζουν κάθε μέρα και περισσότερο και να αποφεύγουν την τιμωρία του νόμου…»
«… Οι απλοί πολίτες πληρώνουν τον έλεγχο από συμφέροντα του κράτους και χάνουν τα σπίτια του, λαμβάνουν δημόσιες υπηρεσίες σε άθλια κατάσταση, αδυνατεί η εμπιστοσύνη τους στη δημοκρατία διότι βλέπουν τους κυβερνητικούς θεσμούς στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων…».
«… Τα φαινόμενα αυτά εντοπίζονται παντού, σε όλα τα επίπεδα εξουσίας, απ’ την κυβέρνηση έως τους δήμους, σε όλους τους τομείς της εκτελεστικής εξουσίας… Οι διασυνδέσεις διαφθοράς αμοιβαίων οφελών χρησιμοποιούνται ώστε να καταχράται η εξουσία που διαθέτουν και να ενδυναμώνουν τις πελατειακές τους σχέσεις…».
«…Μόνο ένα ανεξάρτητο σύστημα δικαιοσύνης θα μπορούσε να ανακόψει τη διαφθορά και την κατάκτηση του κράτους… Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να υπάρξει τιμωρία για τη διαφθορά στα ανώτερα επίπεδα διακυβέρνησης και κατά συνέπεια η κυβέρνηση, οι υφιστάμενοι φορείς και δημόσιοι θεσμοί θα μπορούσαν να βρεθούν υπό το έλεγχο της δικαιοσύνης… Δυστυχώς στην Αλβανία οι ανώτεροι της Κυβέρνησης έχουν επηρεάσει την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα των δικαστικών διαδικασιών ώστε να διασφαλίσουν την ατιμωρησία της διαφθοράς στα ανώτερα επίπεδα. Πολύ συχνά, το δικαστικό σύστημα έχει αποτύχει σε ότι αφορά στην ανάκριση, τη διατύπωση και καταδίκη των περιπτώσεων διαφθοράς στα ανώτερα επίπεδα…».
«…Συχνά για να αποφύγουν την καταδίκη από διαφθορά, συντάσσονται και εγκρίνονται νόμοι που έχουν σχεδιαστεί μόνο για να εξυπηρετηθούν στενά ιδιωτικά συμφέροντα, που φυσικά αντίκεινται του δημοσίου συμφέροντος. Πιο συγκεκριμένα, μέσω «των κατά παραγγελία νομοθετημάτων», αποσκοπούν στο να παρασχεθεί αποκλειστική δυνατότητα στην πελατεία, να αποδυναμωθούν οι δημόσιοι θεσμοί ή να αποτραπεί η δικαιοσύνη στην τιμωρία των ενεργειών διαφθοράς…».
«…Η κυβέρνηση της Αλβανίας έχει εγκρίνει πολλούς κατά παραγγελία νόμους για α) την σύναψη προνομιακών συμβάσεων, β) τη δημιουργία μονοπωλίων, γ) και την πρόσληψη δημοσίων λειτουργών με χαμηλές ικανότητες πλην όμως ιδιαίτερα ικανοί στη διενέργεια διαφθοράς. Όλο αυτό το νομικό πλαίσιο έχει δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να ανθεί η διαφθορά…».
«…Από πλευράς των ευρωπαϊκών δομών έχουν καταβληθεί πολλές προσπάθειες για την κατάρτιση κανονισμών, την επικράτηση διαφάνειας και τη συγκρότηση αξιόπιστων θεσμών με στόχο την καταπολέμηση τους ελέγχου τους κράτους, ωστόσο όμως όλες αυτές οι προσπάθειες έχουν σαμποταριστεί από τους κυβερνώντες που μέσω των πρακτικών τους έχουν ενισχύσει με προτεραιότητα τα ιδιωτικά τους κέρδη και οφέλη…».
