Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αλβανίας κ. Ιλίρ Μέτα απένειμε χθες σε δύο προσωπικότητες της Πρεμετής, που διακρίθηκαν για τους δημοκρατικούς και αντιδικτατορικούς τους αγώνες, με το Βραβείο του Τάγματος Τιμής Γεώργιος Καστριώτης – Σκεντέρμπεης.
Πρόκειται για τον Αγαθοκλή Τζιτόμι και τον πατέρα Αλέξανδρο Λίπε. Ο πρώτος υπήρξε πολιτικός με ιδιαίτερη δραστηριότητα στα προπολεμικά πράγματα της Αλβανίας. Ο δεύτερος απ’ τις πλέον εμβληματικές προσωπικότητες της Ορθοδοξίας, γνωστός στην ευρύτερη περιοχή της Πρεμετής και της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου.
Είναι ένας μάρτυρας ιερέας, ο οποίος συνελήφθη μετά το Δημοψήφισμα και τις εκλογές φάρσα που διοργάνωσε το κομουνιστικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα το Δεκέμβριο 1945. Ανακρίθηκε υπό απάνθρωπα βασανιστήρια στις φυλακές του Καλιά του Αργυροκάστρου και εκτελέστηκε χωρίς καν να δικαστεί απ’ τα όργανα της Ασφάλειας του καθεστώτος. Παραμένει ακόμη άγνωστος ο τόπος ταφής του.
Ο π. Αλέξανδρος καταγόμενος απ’ το Καλούδη των Ριζών της Πρεμετής είχε μεγάλη επιρροή στο Ορθόδοξο ποίμνιο και ως εκ τούτου ανάπτυσσε έντονη πνευματική και κοινωνική δραστηριότητα. Διαβλέποντας τους κινδύνους που έρχονταν απ’ την εγκαθίδρυση του αθεϊστικού καθεστώτος προειδοποιούσε τους πιστούς και προσπαθούσε να τους προφυλάξει απ’ τις πιέσεις του καθεστώτος. Ειδικά είχε διακριθεί κατά την υποδοχή του Ελληνικού Στρατού στον Πόλεμος με τον Ιταλικό φασισμό καθώς επίσης και στην αποχή των Ορθόδοξων πληθυσμών απ’ το Δημοψήφισμα – φάρσα του Χότζα.
Συγκρατούμενοι στους λίγους μήνες πριν την εκτέλεση του στο Κάστρο του Αργυροκάστρου έχουν να θυμούνται για τη γενναία του στάση και την πνευματική ενίσχυση όλων των φυλακισμένων.
Ως εκ τούτου η Βράβευση απ’ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν αποτελεί δικαίωση μετά θάνατο για τον ίδιο και την οικογένεια του αλλά και το σύνολο της Ορθόδοξης κοινότητας. Ας αναφερθεί ότι το κατηγορητήριο με το οποίο το καθεστώς τον οδήγησε στο απόσπασμα εκτέλεσης συμπεριελάμβανε ατεκμηρίωτα ότι συνεργάζονταν με «ελληνικούς σοβινιστικούς κύκλους» που στόχο είχαν την απόσχιση της Βόρειας Ηπείρου, καθώς και ότι ήταν πράκτορας των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου η βράβευση του εκτός των άλλων αίρει και την κατηγορία αυτή.
Την ίδια περίοδο και με την ίδια κατηγορία είχαν εκτελεστεί και άλλοι Ορθόδοξοι κληρικοί στην ευρύτερη περιοχή της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου – πλέον των 15- και μεταξύ αυτών ο συγχωρεμένος Ιερέας Μηνάς Οικονόμου απ’ το παρακείμενο με το χωριό του, Ζέπα.
Η τελετή παράδοσης των Βραβείων διοργανώθηκε χθες στην Προεδρία της Δημοκρατίας και ήταν συμβολικά αφιερωμένη στην 75η Επέτειο απ’ την Αντίσταση της Πρεμετής δια της αποχής και καταψήφισης στο Δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1945.
Είναι ευρύτερη γνωστή η στάση της Χιμάρας στο Δημοψήφισμα αυτό, ωστόσο εξίσου ηρωική υπήρξε και η στάση των Ορθόδοξων της περιοχής της Πρεμετής, στην πόλη, στο Φράσερι και στα Ριζά, δίπλα στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Ακολούθησε πογκρόμ με συλλήψεις, εξορίες και εκτελέσεις που θέλουν τη δική τους έρευνα και εκτενή παρουσίαση.
