Στις 13 Ιανουαρίου τρέχοντος και σύμφωνα με τις τυπικές διαδικασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης (Council of Europe), η Επιτροπή Υπουργών (Committee of Ministers) σε επίπεδο αναπληρωτών Υπουργών (Deputies Ministers), ενέκρινε το σχετικό Ψήφισμα για την Εφαρμογή απ’ την Αλβανία της Σύμβασης Πλαισίου για τις Εθνικές Μειονότητες (FCNM).

Το Ψήφισμα αυτό στηρίζεται στην Γνωμοδοτική Έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής (Advisory Committee) το οποίο είναι όργανο μόνιμης λειτουργίας και που το 2018 είχε ολοκληρώσει τον 4ο Κύκλο Επίβλεψης.

ΤΟ Ψήφισμα της Επιτροπής Υπουργών έχει σημασία στο πεδίο των διαπιστώσεων ειδικά όμως σε ότι αφορά στα μέτρα που προτείνει να ληφθούν απ’ την Αλβανική Κυβέρνηση προς βελτίωση της κατάστασης, και τούτο δεδομένου ότι έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα.

Απ’ τα μέτρα άμεσης δράσης αλλά και αυτά της περεταίρω βελτίωσης συνάγεται το συμπέρασμα ότι στη συνεδρίαση της 13-14 Ιανουαρίου οι Υπουργοί Εξωτερικών του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθετούν και τα προβλήματα που υφίστανται σε ότι αφορά τα μέλη των εθνικών μειονοτήτων στην Αλβανία και την αδυναμία ή δυσκαμψία που επιδεικνύουν οι αρχές για συμμόρφωση με όσα δεσμευτικά προσδιορίζει η Σύμβαση Πλαίσιο. Συγκεκριμένα η Επιτροπή Υπουργών επιμένει ώστε να προχωρήσουν οι εφαρμοστικές νομοθετικές πράξεις και σχετικές οδηγίες για την εφαρμογή στην πράξη του Νόμου Περί Προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων στη Δημοκρατία της Αλβανίας που ενώ θεσπίστηκε απ’ το 2017 παραμένει σχεδόν ανενεργές.

Ιδιαίτερα και κατ επανάληψη στο κείμενο του Ψηφίσματος υπάρχει η υπενθύμιση της υποχρέωσης των Αλβανικών αρχών για σεβασμό στην αρχή της κατά βούληση και συνείδηση δήλωσης των πολιτών για να ανήκουν σε κάποια εθνική μειονότητα. Τόσο στο ζήτημα της απογραφικής διαδικασίας, όσο και σε μέριμνα για την εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα ή εκμάθηση αυτής, στην δημόσια χρήση της γλώσσας των μειονοτήτων, τις επιγραφές και δημόσιες πινακίδες, τη διοίκηση κ.α. συναφή, οι αρμόδιες κυβερνητικές αρχές δεν πρέπει να στηρίζονται στα στοιχεία των κρατικών ληξιαρχείων αλλά στον ελεύθερο αυτοπροσδιορισμό. Το Ψήφισμα επίσης αναφέρεται στην ανάγκη ώστε να υπάρξει ειλικρινή προσέγγιση των εκπροσώπων των μειονοτήτων στην κατάρτιση πολιτικών βελτίωσης της θέσης των μελών αυτών στην απόλαυση των δικαιωμάτων που απορρέουν απ’ τη Σύμβαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Σε ότι αφορά στο ποσοστό που ο προαναφερθείς εγχώριος Νόμος της Αλβανίας προσδιορίζει ώστε σε κάποιο δήμο να εφαρμοστούν δικαιώματα (20% να ανήκουν στην ενδιαφερόμενη μειονοτική ομάδα) το Ψήφισμα όπως και άλλες προηγούμενες οδηγίες συνιστά ώστε αυτό να αφορά τα δημοτικά διαμερίσματα ίσως και τις κοινότητες.

Το Ψήφισμα επίσης παροτρύνει την Κυβέρνηση της Αλβανίας να καταστήσει λειτουργική και αποτελεσματική την Κρατική Αρχή Μειονοτήτων.

Ακολούθως δημοσιεύουμε όλο το κείμενο του Ψηφίσματος σε ανεπίσημη μετάφραση απ’ την Αγγλική που είναι το πρωτότυπο.

Ψήφισμα CM / ResCMN (2021)

Αναφορικά με την εφαρμογή της Σύμβασης-Πλαισίου για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων από την Αλβανία (Εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών στις 13 Ιανουαρίου 2021 στη 1392η σύνοδο των Αναπληρωτών Υπουργών).

Η Επιτροπή Υπουργών, σύμφωνα με τα άρθρα 24 έως 26 της Σύμβασης-Πλαισίου για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων (εφεξής «η Σύμβαση-Πλαίσιο»),

- Έχοντας υπόψη το ψήφισμα CM / Res (2019) σχετικά με τις αναθεωρημένες ρυθμίσεις παρακολουθώντας σύμφωνα με τα άρθρα 24 έως 26 της Σύμβασης-Πλαισίου •

- Έχοντας υπόψη τον ισχύοντα κανόνα ψηφοφορίας •

- Έχοντας υπόψη το έγγραφο επικύρωσης που κατέθεσε η Αλβανία στις 28 Σεπτεμβρίου 1999 •

- Υπενθυμίζοντας ότι η κυβέρνηση της Αλβανίας διαβίβασε την Κρατική της Έκθεση σχετικά με τον Τέταρτο Κύκλο παρακολούθησης στα πλαίσια της Σύμβασης-Πλαισίου στις 18 Νοεμβρίου 2016 •

Αφού εξέτασε την τέταρτη ‘Έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Αλβανία που εγκρίθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2018, καθώς και τα γραπτά σχόλια των αλβανικών αρχών, που ελήφθησαν στις 15 Μαρτίου 2019 •

Υιοθετεί τα ακόλουθα συμπεράσματα σχετικά με την Αλβανία:

Οι αρχές καλούνται να λάβουν υπόψη τις παρατηρήσεις και τις συστάσεις που περιέχονται στα τμήματα I και II της Τέταρτης Γνωμάτευσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής.

Ειδικότερα, πρέπει να προβούν στα ακόλουθα μέτρα ώστε να βελτιώσουν περαιτέρω την εφαρμογή της Σύμβασης-Πλαισίου: Συστάσεις για άμεση δράση:

1. να εγκρίνει χωρίς άλλη καθυστέρηση την εναπομένουσα απορρέ0ουσα νομοθεσία που είναι απαραίτητη για να καταστεί λειτουργικός ο Νόμος για την Προστασία των Εθνικών μειονοτήτων στη Δημοκρατία της Αλβανίας, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδίως τις διατάξεις της Σύμβασης-Πλαισίου •

2. να σεβαστεί την αρχή του ελεύθερου αυτοπροσδιορισμού, όπως περιέχεται στο άρθρο 3 της σύμβασης-πλαισίου • και να μην στηρίζεται αποκλειστικά στα αρχειακά δεδομένα και στα «αποδεικτικά στοιχεία» του μητρώου ληξιαρχείου για την επαλήθευση της αυθεντικότητας των προσωπικών δηλώσεων πολιτών που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες •

3. να εντείνει τις προσπάθειες για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ανισότητας και των διακρίσεων που υφίστανται οι Ρομά και οι Αιγύπτιοι • λήψη πρόσθετων μέτρων, ιδίως σε τοπικό επίπεδο και σε συνεννόηση με τους εκπροσώπους τους, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, την πρόσβαση στην απασχόληση, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη των Ρομά και των Αιγυπτίων και για την προώθηση της ολοκλήρωσης της κοινωνίας •

4. να εξασφαλίσει αποτελεσματική πρόσβαση στο δικαίωμα εκπαίδευσης για όλες τις εθνικές μειονότητες • σεβόμενη αυστηρά την αρχή της ελεύθερης ταυτοποίησης των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες που ζητούν άνοιγμα τάξεων ή σχολείων με διδασκαλία στην ή της εθνικής μειονοτικής γλώσσας • να διασφαλίσει ότι υπάρχει επαρκής προσφορά βιβλίων στις γλώσσες των μειονοτήτων σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης •

5. να επανεξετάσει, σε συνεννόηση με εκπροσώπους των εθνικών μειονοτήτων, τον αντίκτυπο της διοικητικής και εδαφικής μεταρρύθμισης στην πρόσβαση στα δικαιώματα ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες • εφαρμόζοντας το όριο του 20 τοις εκατό, το οποίο προϋποθέτει την πρόσβαση σε ορισμένα δικαιώματα, σε τοπικές κοινότητες με ευέλικτο τρόπο.

Περαιτέρω συστάσεις:

6. να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για την αποτελεσματική εφαρμογή οποιωνδήποτε σχεδίων δράσης για την ένταξη των Ρομά και των Αιγυπτίων και άλλων έργων υποδομής που επηρεάζουν τις εθνικές μειονότητες •

7. να αναλάβει ειδική και στοχοθετημένη δράση για την προστασία των γυναικών και των παιδιών που ανήκουν σε ευάλωτες κοινότητες από την εκμετάλλευση και την κακοποίηση • διασφαλίζοντας ότι έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε δωρεάν νομική συνδρομή και στο σύστημα δικαιοσύνης •

8. να διασφαλίζει ότι τα δημόσια δίκτυα ραδιοφώνου και τηλεόρασης επεκτείνουν την προσφορά τους προκειμένου να συμπεριλάβουν προγράμματα γλωσσικών μειονοτήτων, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης Πλαισίου •

9. διασφαλίζει ότι η αρμοδιότητα λήψης αποφάσεων σχετικά με τη χρήση μειονοτικών γλωσσών σε σχέσεις με τις διοικητικές αρχές και για τοπογραφικές ενδείξεις και άλλα σήματα παραχωρείται, σύμφωνα με τον νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση, στα τοπικά δημοτικά καικοινοτικά συμβούλια

10. να εφαρμόσει αποτελεσματικά τις αποφάσεις σχετικά με τις διαδικασίες και τους κανόνες για τη σύσταση και τη λειτουργία της Επιτροπής Εθνικών Μειονοτήτων • εξετάζοντας το ενδεχόμενο δημιουργίας συμβουλευτικών μηχανισμών για άτομα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες σε τοπικό επίπεδο.