Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σήμερα. Και ψάχνουμε να βρούμε γυναίκες που με τον δικό τους τρόπο έχουν αφήσει το ίχνος τους στην ιστορία της ανθρωπότητας αλλά και στη δική μας μικρή κοινωνία.
Για τον δικό μας τόπο βέβαια, ηρωίδα είναι η κάθε μια απ’ τις μητέρες, τις γιαγιάδες, τις θείες μας. Σε χρόνια δύσκολα, ήδη υπό την Τουρκική βαριά κατοχή και στη συνέχεια απέναντι σε μεγάλες και σκληρές δυσκολίες που η μοίρα επεφύλαξε στον τόπο και τους ανθρώπους μας, εκείνες καλλιέργησαν πρώτα την αφοσίωση των τέκνων τους στη πίστη των πατέρων. Φαίνεται αυτονόητο αλλά δεν είναι. Εκείνες γαλούχησαν αγάπη για το Χριστό στα τέκνα τους και ετοιμότητα να το μαρτυρήσουν. Και γι αυτό το λόγο έχουμε τόσα λαμπρά παραδείγματα ηρωισμού και φιλοπατρίας.
Στυλοβάτες της οικογενείας και κατ επέκταση της κοινωνίας όλης στον μικρό μας τόπο όταν ήρθε η πρόκληση της μεγάλης ξενιτιάς. Πόσες σελίδες μπορούν να γραφτούν γι αυτό. Πολλές διότι έτσι ήταν και πάλι η μοίρα του τόπου τούτου.
Ωστόσο σήμερα θέλουμε λίγο περισσότερο το μνημονικό μας να στραφεί σε κάποιες άλλες ηρωίδες που δεν το έχουμε ίσως προσέξει όσο πρέπει. Πρόκειται για τις γυναίκες που δεν αψήφησε ο κομουνιστικός διωγμός. Στην ιστοσελίδα που έχουν ιδρύσει μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσπαθούν να εξιχνιάσουν και φωτίσουν τους διωγμούς: εκτελέσεις με ή χωρίς δίκη, τις φυλακίσεις, τις εξαφανίσεις, τους εκτοπισμούς κι εξορίες – kujto.al (Μνημόνευε θα μπορούσε να μεταφραστεί) υπάρχουν χιλιάδες ονόματα.
Ειδική στήλη αναφέρεται σ’ αυτούς που δολοφονήθηκαν. Έχουν καταγράψει πλέον των 7500 ανθρώπων. Από τις πρώτες ώρες της εγκαθίδρυσης του κομουνιστικού καθεστώτος και μέχρι τα τέλη με τόσους ανθρώπους που σκοτώθηκαν άδικα στα σύνορα προσπαθώντας να περάσουν στην ελευθερία.
Μεταξύ αυτών δεκάδες Έλληνες, απ’ τις δικές μας περιοχές στο Αργυρόκαστρο και Αγίους Σαράντα και Χιμάρα, αλλά και πιο ανατολικά στην Κολώνια και την Κορυτσά αλλά και πιο βόρεια τους Ελληνόβλαχους της Μουζακιάς. Σε χρονικές περιόδους διαφορετικές αλλά με μεγάλη ένταση στα πρώρα χρόνια εκεί που με την γνωστή μέθοδο της τρομοκρατίας που δίδαξε ο Λένιν επιδίωξαν την υποταγή της κοινωνίας. Αξίζει περεταίρω έρευνας το όλο ζήτημα διότι δεν υπάρχει μια εξαντλητική εξιχνίαση και καταγραφή αυτών των καθεστωτικών εγκλημάτων.
Μεταξύ όμως κι αυτών των δεκάδων Βορειοηπειρωτών εντοπίσαμε ορισμένες γυναίκες: Αλεξάνδρα Ζαχάρη (ΑΡ), Αθηνά Καλέγια (ΑΡ), Αθηνά Κάλου (ΑΡ), Βαγγελή (Ευαγγελία) Χρήστου (ΚΟΡ), Βαρβάρα Δούκα (ΑΓ.Σ), Ευτυχία Νάτση (ΑΡ), Ευτυχία Νάτση (ΤΙΡ), Εύα Γιάννη (ΑΡ), Ελισάβετ Σπύρου (ΤΙΡ), Θεοδώρα Πήλιου (ΑΓ.Σ), Καλλιόπη Κάλτσα (ΑΡ), Καλλιόπη Καλέγια (ΑΡ), Καλλιόπη Στρέπη (ΑΥΛ), Μαρία Νάτση (ΑΓ.Σ), Ουρανία Γκίνη (ΧΙΜ).
Οι περισσότερες αυτών δολοφονημένες στα σύνορα. Τότε που άρχισε να φαίνεται ξεκάθαρα ότι το κλείσιμο έρχονταν για να μείνει. Εκείνες πιστές στην υποχρέωση τους να συναντήσουν τους συζύγους και να εξασφαλίσουν καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους αψήφησαν κινδύνους και τόλμησαν. Έμειναν εκεί να μαρτυρούν με ένα άλλο έστω τρόπο τη γενναιότητα της Ηπειρώτισσας γυναίκας και το πρότυπο μιας γυναίκας της υπαίθρου που αγωνίζεται για την ελευθερία της.
Η Ελένη που μας περιγράφει αριστοτεχνικά και με περισσή αγάπη ο Νίκος Γκατζογιάννης θα μπορούσε να είναι η κάθε μία απ’ αυτές…
