Ενώ υπήρξαν οι γνωστές αναβολές για την Γενική Απογραφή Πληθυσμού και Κατοικιών στην Αλβανία, το κωδικοποιημένο Cens 2020, λόγω αφενός του σεισμού και αφετέρου και κυρίως της Πανδημίας Covid-19, με ορίζοντα πλέον διενέργειας το 2022, η Στατιστική Αρχή της Αλβανίας – InStat, ανακοίνωσε χθες δράσεις που αφορούν την προετοιμασία της διαδικασίας.
Βασικό νέο που προκύπτει είναι ότι και με βάση προηγούμενους σχεδιασμούς και συμφωνία με τις αρχές της ΕΕ που είναι ο βασικός χρηματοδότης του εγχειρήματος, η διαδικασία συλλογής και καταχώρησης των δεδομένων θα είναι ηλεκτρονική. Το σχετικό ερωτηματολόγιο θα υφίσταται στις φορητές συσκευές των συλλεκτών στοιχείων και οι σχετικές απαντήσεις των πολιτών θα καταχωρούνται αυτόματα στη Βάση Δεδομένων του Cens 2020.
Δεδομένου ότι πλέον υφίσταται η νομική βάση διενέργειας της Απογραφής και συγκεκριμένα ο Νόμος 140/2020 «Περί Απογραφών» που εγκρίθηκε τέλη Νοεμβρίου 2020, προχωράει και η προπαρασκευή σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Εξ άλλου τον Ιανουάριο συνεδρίασε η Κεντρική Επιτροπή Απογραφής ενώ στο επόμενο διάστημα θα συγκροτηθούν οι Επιτροπές σε επίπεδο Δήμων.
Για το έτος 2021 η Στατιστική Αρχή με βάση δηλώσεις της Διευθυντρίας της κα. Έλσα Δούλη, πέραν από τα προγραμματισμένα τεστ για την λειτουργία του ψηφιακού συστήματος σε όλη την επικράτεια και την κατάρτιση των συλλεκτών στη χρήση των συσκευών και της πλατφόρμας, σχεδιάζεται η επανάληψη ακόμη μια πιλοτικής διαδικασίας σε αριθμό τοπικών δήμων που υποδεικνύουν οι μεθοδολογίες της στατιστικής.
Στην προηγούμενη πιλοτική διαδικασία είχε επιλεχθεί και ο Δήμος Χιμάρας. Σε ότι αφορά την ΕΕΜ η διαδικασία παρουσιάζει ενδιαφέρον δεδομένου ότι ισχυροποιείται σ’ αυτή τη διαδικασία Απογραφής η έννοια των μόνιμων κατοίκων και των ευρισκομένων σε μόνιμη διαμονή στην αλλοδαπή.
Προφανώς βέβαια και παραμένει το ενδιαφέρον των φορέων που εκπροσωπούν την ΕΕΜ σε ότι αφορά στις ερωτήσεις προαιρετικής διάθεσης στην απάντηση τους και που αφορούν στην εθνική καταγωγή, την μητρική γλώσσα αλλά και το θρήσκευμα.
Εξ άλλου στην Απογραφή 2011 η ΟΜΟΝΟΙΑ είχε τοποθετηθεί αρνητικά και είχε καλέσει σε αποχή τα μέλη της ΕΕΜ καθώς δεν πληρούνταν η αρχή του αυτοπροσδιορισμού που αποτελεί θεμέλιο λίθο στην πρακτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των ατόμων μελών εθνικών μειονοτήτων.
Η ΕΕ εκφράζει ευαρέσκεια για τις τροπολογίες στον περί Απογραφών νομικό πλαίσιο της Αλβανίας κι αναμένει να δει να εφαρμόζεται έμπρακτα η αρχή αυτή του αυτοπροσδιορισμού. Για την ΟΜΟΝΟΙΑ προφανώς μια διαφανή διαδικασία θα επιβεβαιώσει την εμπεδωμένη πλέον πεποίθηση ότι οι αποκαλούμενες «μειονοτικές ζώνες» αποτελούν καθεστωτικό εργαλείο καταστολής του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού και στην πραγματικότητα υπερδιπλάσιος όγκος του γηγενούς ελληνισμού στην Αλβανία ζει πέραν αυτών των αυθαίρετα καθορισμένων ζωνών.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης δια της εξειδικευμένης Επιτροπής Επίβλεψης της Εφαρμογής της Σύμβασης Πλαίσιο για τις Εθνικές Μειονότητες είναι συγκρατημένο ως προς τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τον πρακτικό σεβασμό στην Απογραφή και στο σύνολο των κρατικών πολιτικών της Αλβανίας σε ότι αφορά την ελεύθερη και αβίαστη κατά συνείδηση δήλωση των πολιτών στο ανήκον σε μια εθνική ή γλωσσική ή πολιτιστική μειονότητα.
Σε ότι αφορά στην ερώτηση για το θρήσκευμα ήδη από πλευράς της Ορθοδόξου Εκκλησίας που έχει καταδικάσει και απορρίπτει τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν για την Απογραφή 2011, υπάρχουν και πάλι επιφυλάξεις. Εξ άλλου η Έκθεση του Στέητ Ντιπάρτμεντ προ ημερών για τις Θρησκευτικές Ελευθερίες υιοθετεί εμμέσως τις ανησυχίες των θρησκευτικών κοινοτήτων για την ασάφεια των σχετικών ερωτήσεων που ενδεχομένως διαστρεβλώσει την πραγματική εικόνα της θρησκευτικής διαστρωμάτωσης στην Αλβανία.
