Τον Οκτώβριο του 1827 η επανάσταση στην Ελλάδα, μετά και από δύο εμφύλιες συγκρούσεις, έπνεε τα λοίσθια, με τις τακτικές δυνάμεις του Αιγύπτιου Ιμπραήμ να έχουν σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά τους. Την ίδια ώρα οι Μεγάλες Δυνάμεις άρχισαν να επιδεικνύουν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το ελληνικό ζήτημα, καταλήγοντας στην υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου στις 6 Ιουνίου 1827.
Η υπογραφή της Συνθήκης αυτής είχε στόχο να τερματίσει τον πόλεμο στην Ελλάδα και να περιορίσει τα ρωσικά όνειρα για τα Στενά. Ρωσική πολεμική μοίρα θα έπλεε προς την Ελλάδα αλλά θα δρούσε σε συνεργασία με την αντίστοιχη αγγλική και τη γαλλική υπό το γενικό πρόσταγμα του Βρετανού ναυάρχου Εδουάρδου Κόδριγκτον, επικεφαλής του στόλου της Μεσογείου.
Η Συνθήκη καλούσε τους εμπόλεμους να τερματίσουν τις επιχειρήσεις και προέβλεπε τη ναυτική επιτήρηση από τα σκάφη των τριών Δυνάμεων. Ειδικό άρθρο καθόριζε πως σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των αντιμαχομένων, οι δυνάμεις θα ελάμβαναν μέτρα για τον εξαναγκασμό τους. Αποστολή του Κόδριγκτον ήταν να εξαναγκάσει τον Ιμπραήμ να σταματήσει τις επιχειρήσεις και τις σφαγές ακόμα και με τη βία. Επικεφαλής της γαλλικής μοίρας ήταν ο ναύαρχος Ντε Ρινί της της ρωσικής ο Ολλανδός ναύαρχος Χέιδεν.
Κόδριγκτον και Ντε Ριγνύ έφτασαν στο Αιγαίο στα τέλη του καλοκαιριού και κοινοποίησαν τους όρους της σύμβασης σε Έλληνες και αντιπάλους. Και η μεν ελληνική πλευρά τους αποδέχθηκε αμέσως. Ο τουρκο-αιγυπτιακή πλευρά όμως αντιδρούσε. Ο Ιμπραήμ ειδικά επιφυλάχθηκε να απαντήσει μέχρι να λάβει εντολές από την Υψηλή Πύλη. Επιχείρησε μάλιστα συνέχιση των ναυτικών επιχειρήσεων αλλά εμποδίστηκε από βρετανικά πολεμικά. Κόδριγκτον και Ντε Ρινί θέλησαν να συναντηθούν με τον Αιγύπτιο αρχιστράτηγο αλλά ο Ιμπραήμ τους απέφυγε περιφρονητικά. Ο Αιγύπτιος αποφάσισε παράλληλα να συγκεντρώσει τα πλοία στον οχυρωμένο όρμο του Ναυαρίνου.
Οι στόλοι των δυνάμεων άρχισαν περιπολίες έξω από τον όρμο. Οι Τουρκο-Αιγύπτιοι διέθεταν 88 ή 89 σκάφη κάθε τύπου – 3 πλοία της γραμμής, 17 φρεγάτες, 30 κορβέτες, 28 μπρίκια και 10-11 μικρότερα σκάφη και πυρπολικά. Οι τρεις συμμαχικοί στόλοι διέθεταν συνολικά 27 πλοία εκ των οποίων όμως τα 10 ήταν πλοία της γραμμής και άλλα 10 φρεγάτες. Η σύγκριση είναι ευδιάκριτη αν δει κανείς τον αριθμό των πυροβόλων εκατέρωθεν – 1.324 οι σύμμαχοι, 2.240 οι Τουρκο-Αιγύπτιοι.
Τελικά λόγω παραβιάσεων των συμφωνηθέντων από τον Ιμπραήμ ο συμμαχικός στόλος εισήλθε στην Πύλο την 8/20 Οκτωβρίου και άρχισε να παίρνει θέσεις μάχης. Ο Κόδριγκτον έλαβε μήνυμα ότι “ο Ιμπραήμ δεν είχε δώσει την άδεια για να εισέλθει ο συμμαχικός στόλος στο λιμάνι”, αλλά απάντησε ότι “δεν ήλθε για να λάβει διαταγές αλλά για να δώσει” και ότι “αν ριχτεί πυροβολισμός κατά του συμμαχικού στόλου θα καταστρέψει τον τουρκικό, και ότι δεν θα λυπηθεί αν του δοθεί αυτή η ευκαιρία».
Μια βρετανική λέμβος με σημαία κήρυκος προσέγγισε ένα αιγυπτιακό πυρπολικό με σκοπό να του ζητήσει να απομακρυνθεί. Οι Αιγύπτιοι πυροβόλησαν πρώτοι και σκότωσαν τον Βρετανό αξιωματικό που επέβαινε στην λέμβο. Ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών και σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν περισσότεροι ναυτικοί μέσα στην λέμβο. Παρόμοιο επεισόδιο έγινε και σε άλλο σημείο.
Από τον μουσουλμανικό στόλο εβλήθησαν πυρά και προς το πλοίο Sirene, ναυαρχίδα της γαλλικής μοίρας. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος, κρίνοντας ότι έχει υπεροχή άνοιξε πυρ κατά των συμμαχικών πλοίων και η ναυμαχία άρχισε σε όλη τη διάταξη των πλοίων. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπερτερούσε αριθμητικά και ταυτόχρονα υποστηριζόταν από πυροβόλα των γύρω φρουρίων.
Σε κρίσιμη στιγμή της ναυμαχίας μπήκε στο λιμάνι ο Ρωσικός στόλος αποτελούμενος από οκτώ πλοία. Λεπτομερείς περιγραφές της μάχης αναφέρουν ότι τα πλοία ήταν τόσο κοντά μεταξύ τους, ώστε εμπλέκονταν τα ξάρτια τους οι δε ναύτες έβαλαν ακόμα και με πιστόλια.
Μέχρι τις 17.00 60 τουρκικά και αιγυπτιακά πλοία είχαν καταστραφεί ή παραδοθεί. Οι απώλειες των μουσουλμάνων υπολογίζονταν σε άνω των 6.000 ανδρών. Από τη συμμαχική πλευρά οι νεκροί και τραυματίες ήταν 654 άνδρες εκ των οποίων 272 Βρετανοί, 184 Γάλλοι και 198 Ρώσοι.
Ουσιαστικά η ναυμαχία του Ναυαρίνου θεμελίωσε την ελληνική ανεξαρτησία, αποτελώντας το ουσιαστικό πέρας της ένδοξης Ελληνικής Επανάστασης. Δυστυχώς λόγω της διχόνοιας χρειάστηκε “ξένο σπαθί” για να λευτερωθεί η Ελλάδα.
www.defence-point.gr/
