Η κατεδάφιση του κτιρίου του Εθνικού Θεάτρου από πλευράς του Πρωθυπουργού στην Αλβανική πρωτεύουσα λειτουργεί μάλλον σαν αφορμή για την επανέναρξη ενός νέου γύρου έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης του ΣΚ και αντιπολίτευσης.
Εξ άλλου εδώ και δύο χρόνια η αντιπολίτευση είχε αναγάγει το θέμα ψηλά στην πολιτική ατζέντα και καθιστώντας το ως κόκκινη γραμμή στην αντιπαράθεση. Ωστόσο όμως αρκούνταν στην υποστήριξη κινήσεων κινήματος για την προστασία του θεάτρου στην οποία έχουν συσπειρωθεί ηθοποιοί, αρχιτέκτονες, κινήσεις πολιτών και άλλοι ευαίσθητοι σε ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το θέμα δεν είναι προφανώς κτιριολογικό ζήτημα. Είναι κυρίως θέμα διαφάνειας και δημοκρατίας. Επωφελούμενη της έκτακτης κατάστασης που έχει επιβληθεί στη χώρα για την αντιμετώπιση της Πανδημίας του Κορονονοϊού, η Κυβέρνηση προχώρησε τις διαδικασίες με περισσότερη αδιαφάνεια, κλιμακούμενη παραβίαση του νομικού πλαισίου και κυρίως με τη γνωστή αυθάδεια που αποτελεί βασικό στοιχείο της διακυβέρνησης του Πρωθυπουργού Έντι Ράμα.
Αρχικά είχε προγραμματίσει να αναγείρει το νέο κτίριο του Θεάτρου σε μια μία σύμπραξη – αντιπαροχή με ιδιωτικά συμφέροντα στα οποία έναντι των δικαιωμάτων χρήσης του οικοπέδου για ανέγερση πολυορόφου πύργου θα έπαιρνε η πολιτεία ως αντιπαροχή χώρους για το θέατρο.
Μέσα σε λίγες μέρες με συνοπτικές διαδικασίες ο χειρισμός του θέματος άλλαξε διαμετρικά εν τούτοις όμως χωρίς καμιά υποχώρηση στην απόφαση κατεδάφισης του υπάρχοντος κτιρίου και ανέγερσης καινούργιου. Θέλοντας να κρυφτεί πίσω απ’ το δάκτυλο ο Πρωθυπουργός μετέφερε την κυριότητα του κτιρίου στο Δήμο Τιράνων και με πρωτοβουλίες του Δημάρχου – υποτακτικό και φιλόδοξο διάδοχο του, Εριόν Βελίαϊ, δρομολογήθηκαν αποφάσεις κατεδάφισης.
Ενάντια των πρωτοβουλιών αυτών εκτός απ’ το κίνημα προστασίας του θεάτρου κινήθηκε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταθέτοντας προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Η ΕΕ δια της αντιπροσωπείας της στα Τίρανα αλλά και με σχετική τοποθέτηση της αρμόδιας Επιτρόπου για ζητήματα πολιτισμού συνέστησαν μη βιαστικές κινήσεις και εξάντληση όλων των δυνατοτήτων και περιθωρίων για συναίνεση.
Στις εκκλήσεις αυτές δεν υπήρξε καμιά ανταπόκριση απ’ την κυβέρνηση και ξημερώματα Κυριακής το κτίριο κατεδαφίστηκε. Στη συνέχεια ακολούθησε αστυνομική βία εις βάρος διαδηλωτών, δημοσιογράφων, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών και στελεχών της αντιπολίτευσης. Η σύζυγος του Προέδρου κα. Μονίκα Κρυεμάδι και αρχηγός κόμματος του συνασπισμού της αντιπολίτευσης προσήχθη βίαια στην αστυνομία.
Τα τεκταινόμενα στο πεδίο του Θεάτρου σε συνδυασμό με την προ Πανδημίας έτσι κι αλλιώς έκρυθμης πολιτικής κατάστασης στο εσωτερικό ενεργοποίησαν την αντιπαράθεση στο πεδίο. Το Δημοκρατικό Κόμμα ως επικεφαλής του συνασπισμού κομμάτων της αντιπολίτευσης ανέλαβε πρωτοβουλία για διοργάνωση πολιτικού συλλαλητηρίου σήμερα το απόγευμα στα Τίρανα και ώρα 16:30. Παραλλήλως ανήγγειλε ότι διακόπτει κάθε συνεργασία κι επικοινωνία με την κυβερνητική πλειοψηφία στην επιτροπή για την εκλογική μεταρρύθμιση, πρωτοβουλία που είχε λειτουργήσει κάτω από ειδικούς χειρισμούς τόσο της ΕΕ όσο και της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Τούτο δεδομένου ότι απ’ τον Φλεβάρη του 2019 που η αντιπολίτευση παραιτήθηκε απ’ τις βουλευτικές εντολές και δεν συμμετείχε στις προ έτους εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση είχε διακοπεί κάθε επικοινωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.
Στην ουσία πρόκειται για έντονο πολιτικό καύσωνα όπου η κατεδάφιση του Θεάτρου λειτουργεί ως πυροκροτητής στη συσσωρευμένη πυρίτιδα της πολιτικής ανωμαλία στα Τίρανα.
Πάνω στα ήδη γνωστά προβλήματα θα πρέπει να προσθέσει κανείς και την δεινή οικονομική κατάσταση που επιφέρει η Πανδημία του Κορονοϊού και οι οδυνηρές συνέπειες στην κοινωνική εξαθλίωση. Τα περιθώρια ελιγμού για τον Πρωθυπουργού φαίνονται πιο στενεμένα σε σύγκριση με άλλες προηγούμενες οξύνσεις της πολιτικής κρίσης στην χώρα. Δεν αποκλείεται όμως και πάλι ο διεθνής παράγοντας προτάσσοντας την ανάγκη σταθερότητας για την αντιμετώπιση της κατάστασης απ’ την Πανδημία να μετατραπεί σε στήριγμα του Ράμα και να καταφέρει εκ νέου να ελέγξει την κατάσταση.
